Nazorat savollari.
Ildizmevali ekinlarning ahamiyati
Qand lavlagining- ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi
Mavzu: Moyli ekinlarning ahamiyati. Kungaboqarning - biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi.
Reja:
Moyli ekinlarning ahamiyati
Kungaboqarning - ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi 3. Kungaboqarni biologiyasi va navlari, etishtirish texnologiyasi
Moyli ekinlarning ahamiyati
Moyli ekinlar guruxini xilma xil ekinlar tashkil qilgan.Bu ekinlar har xil botanik oilalarga mansub bo‘lib morfologik va biologik xususiyatlari bilan farqqiladi.Moyning miqdori, sifati, qo‘llanishi har xil bo‘ladi.Shu guruhning vakillari:
1.Kungaboqar-Helianthus annus L.,Asteraceae 2.Maxsar- Carthamus tinctorius L. Asteraceae 3.Kunjut - Sesamum indicum L.,Pedaliaceae, 4.Yer yong‘oq - Arachis hypogae L., Fabaceae 5.Kanakunjut- Ricinus communis L., Euphorbiaceae 6.Soya - Glycine Hispida, Fabaceae
Moyli zig‘ir-Linum uzitatissimum L.,Linaceae
Raps - Brassica napus L.ssp,oleifera Metzg,Brassicaceae 9.Oqxantal -Sinapis alba, Brassicaceae
Xantal - Brassica junceae Czern, Brassicaceae
Perilla - Perilla ocymoides L. 11.Rijik
12.Lyallemansiya-Lallemantia iberica F. et M. 13.Oqzira - Foeniculuv vulgare L.
14.Qorazira - Carum carvi L. 15.Arpabodiyon – Hbmpinella anisum L. 16.Kashnich - Coriandrum sativum L.
17.Krambe - Grambe abyssinica Z., Brassicaceae 18.Mak - Papaver somniferum L.
19.Indau - Eruca sativa Gars 20.Chufa - Cyperus esculenthus L.
Molochay - Euphorbia lathyris L. vaboshqalar.
Ushbu ekinlarning urug‘i va mevasi tarkibida 20-60-% moybo‘lib, oziqovqatda, konserva ishlab chiqarishda, qandolat va non mahsulotlari tayyorlashda qo‘llaniladi. Bundan tashqari, o‘simlik moyi margarin, sovun, lak, bo‘yyoq, alif, stearin, linoleum ishlab chiqarishda, tabobatda, parfyumeriyada, teriga ishlovberishda qo‘llaniladi. Ammo moyli ekinlarni ulushi har xil. Kungaboqar, soya raps moyli ekin sifatida keng tarqalgan, boshqa ekinlar kamtarqalgan: moylizig‘ir, kunjut, maxsar, xantal, kanakunjut, moyliko‘knori, yeryong‘oq, krambe, perilla,
lyallemansiya. Moyli ekinlarning ahamiyati ularning moyini xalq xo‘jaligida foydalanishiga bog‘liq.
|
