28
Qoida
tariqasida, turistik bazalardan radial, to‘g‘ri va halqali marshrutlar
bo‘ylab sayohatlar tashkil etishda asosiy turistik muassasalar sifatida foydalaniladi.
Bunda asosiy kontingent bazaning o‘zida uzoq vaqt (4-10 kun) yashaydi. Shu bois
turistik bazalar turistik marshrutlarning boshlang‘ich yoki
oxirgi punktlarida sport
turizmi yoki ma’rifiy turizm uchun yoki bhlmasa aralash turistik sayohatlar uchun
quriladi.
Chet elda turistik bazalardan foydalanish tajribasi shuni ko‘rsatadiki, ular
turistik pansionat prinsipiga khra faoliyat ko‘rsatishi, ya’ni «qizg‘in» mavsumlarda
mustaqil tarzda kelgan turistlarni yo‘llanma bilan cheklanmagan muddatga qabul
qilishi va ularni barcha zarur turistik xizmatlar bilan ta’minlashlari mumkin. Bunday
turistik bazalar mamlakatimizda
hozircha tarqalmagan, ammo kelajakda ular mustaqil
tarzda sayohat qiluvchi turistlarning dam olishini tashkil etish muammosini hal
qilishga ko‘maklashishi mumkin.
Joyning tabiiy-iqlimiy va jug‘rofiy omillari ta’siri, shuningdek bunga bog‘liq
tarzda turizmning muayyan turiga ixtisoslashish turistik bazalarning memorlik-tarx
yechimlarini tanlashda individual yondashuvni taqozo etadi.
Bunda quyidagi
tabaqalanishga amal qilish maqsadga muvofiq bo‘ladi:
tog‘ hamda
tog‘ chang‘i sporti
turistik bazalari,
tekislikdagi hamda
dengiz, daryo yoki khl bo‘yidagi turistik bazalar,
shuningdek bevosita akvatoriyalarda joylashgan
suv sporti turistik bazalari
(akvatellar, flotellar, marinalar va sh.k.).
Joylashtirish ob’ektlarini loyihalash, qurish
va ulardan foydalanish
amaliyotining tahlili shuni ko‘rsatadiki, yil bo‘yi ishlaydigan turistik bazalar
hududida asosan yozda foydalanishga mo‘ljallangan yozgi pavilonlar, kottejlar,
shalelar qurish, palatkalar va boshqa statsionar yoki yig‘ma joylashtirish vositalarini
o‘rnatish maqsadga muvofiqdir. Turistik bazaning sig‘imini mavsumiy kengashtirish
imkoniyati loyihalash bosqichidayoq qo‘shimcha maydonlar
ajratish orqali nazarda
tutilishi lozim.
So‘nggi yillarda turistik bazalar (turistik mehmonxonalar)ni bevosita memorlik
yodgorliklari – binolarda hamda tarixiy diqqatga sazovor joylarda tashkil etish va
turistlarni qabul qilish keng tarqalmoqda. Bu maqsadda eski binolar, memorlik
ansambllari
restavratsiya qilinmoqda, yangi funksional vazifasiga qarab ularning
tarxini qisman o‘zgartirish amalga oshirilmoqda. Bunday hollarda turistik bazalar
joylashtirish vositalari, hziga xos turistik xizmatlar ko‘rsatish, shuningdek namoyish
etish ob’ektlari funksiyalarini o‘zida mujassamlashtiradi va ekzotik yo‘sindagi
turistik ehtiyojlar qondirilishini ta’minlaydi. Turistik faoliyatning mazkur turi muhim
tarixiy va madaniy merosni saqlab qolish imkonini beradi.
