86
Nomerni joylashish uchun tayyorlash departament va har xil bo‘limlar xizmatini
to‘g‘ri tashkil etishni talab qiluvchi masuliyatli bosqichdir. Mehmonlarni aniq va o‘z
vaqtida joylashtirish va xizmat ko‘rsatish uchun xodimlarning professional
tayyorgarligi va malakasi yuqori darajada bo‘lishi kerak.
Mehmonlarni kutib olish va joylashtirish texnologiyasi quyidagi tadbirlarni
ko‘zda tutadi:
1. Kutib olish(qabul qilish) xizmatida barcha kategoriyadagi nomerlar fondi ahvoli,
mehmonlarning pasport malumoti, buxgalteriya malumotlari (mehmon bilan
hisob-
kitob)haqida
ma’lumotlar
bazasi
joylashgan
kompyuterning
mavjudligi.Navbatchi administrator kompyuterda malumotlarni kiritadi.
2. Har bir qavatda to‘ldiriladigan axborot qog‘ozlarining (informatsionniy list-
shaxmatka) mavjudligi. Ushbu hujjat qavat bo‘yicha navbatchi tomonidan
rasmiylashtiriladi.Shaxmatkaga qavatda joylashganlar
haqida barcha axborotlar
ko‘rsatiladi( umumiy band xonalar soni, har bir xonada yashovchilar soni, kelish
va ketish vaqti, bron qilingan nomerlar soni).
3. Mehmonxonada nomer fondi va umumiy foydalanish inshootlarini tozalash
tadbirlarini o‘tkazish.katta xona bekasi nomerni joylashishga tayyorlash,
mehmonlarning qavatda joylashishi va gornichni tomonidan bajarilgan tozalash
ishlari sifatini nazorat qiladi.
4. Mehmonxonaning injener-texnik xizmatiga kelib tushgan tamirlash va
nosozliklarni bartaraf etish arizalarini rasmiylashtirish.
5. Malum bir tozalash ishlarini olib borish(tubdan, mehmon ketganidan keyin, bron
qilingan nomerni).
4. Turli tozalash ishlarini bajarish texnologiyasi
Tozalash ishlarini bajarishda xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar mehmonxona
inshootlarini sanitariya talablariga mos ravishda tozalashlari shart.
Har kunlik
joriy tozalashni bajarish ketma-ketligi.
Tozalayotganda eng avvalo nomerni havosini almashtish lozim. uchxonali
nomer quyidagi ketma-ketlikda
tozalanadi- avval yotoqxona, keyin mehmonxona,
kabinet, yo‘lak va sanuzel. Ikkixonalida - avval yotoqxona, keyin mehmonxona va
sanuzel.
Birxonali nomerda tozalashni ovqatlanish stolidan boshlash kerak.Stolda ovqat
qolgan bo‘lsa, uni muzlatgichga joylashtirish yoki ustini salfetka bilan yopish
zarur.Agar ovqat nomerga restorandan keltirilgan bo‘lsa, idishlar ofitsiantga
qaytariladi.Mehmonxonaga
tegishli
bo‘lsa,
yuvib,
artib,
shkafga
joylashtiriladi.Ko‘pgina mexmonxonalar stoli yuzasi plastik bilan qoplangan.Uni
avval nam keyin quruq latta bilan artish kerak.skatert yozilgan bo‘lsa, qoqib yana
solinadi, zarur bo‘lsa almashtiriladi.So‘ngra gornichni yotoqxonada krovatni
yig‘ishtirishga tushadi.
Yig‘ishtirishning har xil “rituallari” mavjud.Lekin
quyidagi ketma-ketlikda
bajarish maqsadga muvofuqdir: yostiq, ustki ko‘rpa (odeyalo) va joyshab (prostinya)
olinib, stulga qo‘yiladi. Perinka shamollatiladi. zarur bo‘lsa, joyshab
almashtiriladi.Prostinya uchlari krovat ichki tomoniga shunday qatlanadiki, pastki
87
ko‘rpa (matras) ko‘rinmasin. Keyin ustki ko‘rpa joyshabga solinib ikki tomoni
shunday qatlanadiki, joyshabning o‘rta ochiq joyi krovatning markaziy qismiga
joylashsin. So‘ngra yostiqlar yaxshilab “uriladi”. Ko‘pgina mehmonxonalarda xona
bekasilar krovat ustiga pakrivalani
shunday solishadiki, krovat yonlarida o‘tkir
burchak hosil bo‘ladi.
Mehmonxona admnistratori nomerlarda qanaqa joyshab ishlatilayotganini doimo
kuzatib borishi shart (eski , yirtiq, dog‘i bor joyshablar ishlatilishi mumkin emas).
Joyshablar yaxshilab yuvilib, kraxmallanib, dazmollangan bo‘lishi zarur.
Nuqsonlar aniqlanganda joyshab almashtirilib, joyshabxonaga (belevoy) topshiriladi,
lekin kir joyshab bilan birgalikda qo‘yish mumkin emas. Agar joyshab mehmon aybi
bilan iflos qilingan bo‘lsa, xona bekasi qavat bo‘yicha navbatchi va qavat bo‘yicha
mudiriga xabar berishi shart. Ushbu nomerni tozalashni va joyshabni almashtirishni
mehmon oldida, konflikt holatni aniqlab, o‘tkazish zarur. Joyshab ta’mir-talab bo‘lsa,
uni joyshabxona ishchilari ta’mirlashlari, buzilgan joyshablarni ro‘yxatdan
chiqarishlari kerak. Joyshabni almashtirish xona bekasi va katta xona bekasi
tomonidan amalga oshiriladi. Buning uchun har bir qavatda qavatning umumiy joylar
sonidan 20% joyshab zaxirasi bo‘lishi tavsiya etiladi. Shu tartibga rioya qilinsa xona
bekasi istalgan paytda joyshabni almashtirishi mumkin. Almashtirilidagan joyshabni
alohida shkafda saqlash zarur. Mablag‘larni tejash maqsadida joyshablarni
belgilangan muddatlan oldin almashtirmaslik kerak. Lekin ushbu muddatni
uzaytirmaslik ham muhim, bu xizmat darajasini pasaytiradi.
Yana bir muhim qoida, joyshab almashtirishni
mehmon oldida bajarmaslik,
mehmonga tozalanmagan nomerga narsalarni qo‘yishga ruxsat bermaslik kerak.
Mehmonxona joyshablarini yuvish mehmonxonaning o‘zida yoki shahardagi kir
yuvish joylarida amalga oshiriladi. Joyshabxona xodimlari qavatdagi hodimlardan
ishlatilgan joyshabni qabul qilib tozasini beradilar. Qavatdan kelgan joyshablar
maxsus qoplarda, nomlanib joylashtiriladi va yuvishga nakladnoy asosida yuboriladi.
Yuvilgandan so‘ng joyshablar ko‘rib chiqiladi. Agar kir yuvish joyi (prachechnaya)
aybi bilan qilingan nuqson topilsa, norozilik xati (isk) beriladi. Boshqa paytlarda
nuqsonli joyshab komissiya tomonidan ko‘rib chiqilib, foydalanish mumkinmi
yo‘qmi hal etiladi.
Joyshablarga e’tiborli bo‘lish talab etiladi. O‘z vaqtida yuvish, ta’mirlash va
ehtiyotkorlik bilan foydalangan joyshab uzoq muddatgacha ishlatilishi mumkin.
Nomerda krovat yig‘ishtirilgandan so‘ng xona bekasi ish stolini yig‘ishtirishni
boshlaydi. Stolda teginish va ko‘rib chiqish mumkin bo‘lmagan qo‘lyozmalar, ishchi
qog‘ozlar, kitoblar yotgan bo‘lishi mumkin. Agar stol yuzasi plastikdan bo‘lsa, uni
nam latta bilan , polirovka bo‘lsa yumshoq vetosh bilan artadi. Ba’zida
stollar oynali
ham bo‘ladi. Oyna doimo toza va yarqirab turishi kerak. Buning uchun xona bekasi
maxsus
tozalash
vositalaridan
foydalanishi
zarur.
Kuldonni
(pepelnitsa)
tozalayotganda u yerda begona predmetlar yo‘qligini tekshirish kerak. Keyin nam
latta bilan telefon, stol lampasi, quruq latta bilan esa, kitob, jurnallar, televizor
artiladi. Stol tortmalarini ham diqqat bilan ko‘zdan kechirib,
changdan tozalash
lozim. Nuqson topilganda usto chaqiriladi (singan, yaxshi yopilmaydi).So‘ngra xona
bekasi gilam, gilamchalar, pardalar, yumshoq mebellarni tozalashga o‘tadi.Pol va
devordagi changlarni changyutgich yordamida tozalaydi. Bunda changyutgichning
88
maxsus qurilmalaridan (nasadka) foydalaniladi. Masalan:mebel uchun vorsli shyotka,
mebel burchaklari uchun yoriqli (shelevaya) qurilmasidan, dropirovka pol va
patalokdagi changlarni tozalash uchun uzun yumshoq vorsli shyotkadan
foydalaniladi.
Changyutgichdan foydalanayotganda xona bekasi xavfsizlik qoidalariga rioya
qilishi shart. Krovat ostini metal trubali shyotka bilan tozalash tavsiya etilmaydi.
Taxtali krovatda nuqson paydo bo‘lishi mumkin.
Krovatni devordan siljitib, keyin
tozalash ishlarini olib borish ma’qul. Agar mehmonxonada changyutgich bo‘lmasa
nam supurgidan foydalaniladi. Suv parketga tegmasligi uchun ehtiyotkorlik bilan
supurish kerak. Agar gilam juda ham kir bo‘lsa, issiq suvda sovunli kukun
aralashmasini tayyorlash kapron shyotka bilan yuviladi. Bu ish maxsus ajratilgan
joylarda bajariladi. Gilam qurigandan so‘ng qayta changyutgich bilan ustidan
yurgilizib chiqiladi. Changyutgich bilan ishlayotganda unga begona predmetlar kirib
qolmasligi uchun nazorat qilinadi. Keyin gornchni plintus, deraza oldi(podokonnik)
va radiator changini artadi.Radiator (parovoy) orasi maxsus ingichka shyotka bilan
tozalanadi.Quruqvetosh bilan stol, stul, mebel oyoqchalari artiladi.
Kiyim shkaflarining havosi har kun almashtiriladi va veshelkalar soni kiyimga
yetarli ekanligi tekshiriladi.Nomerda hamma vaqt kiyim
va poyafzal tozalash uchun
maxsus shyotka turishi shart.
Tozalash ishlari tugagandan so‘ng texnik vositalar – rozetka, vilka, telefon,
televizor, muzlatgich, radioapparat, lampalar sozligi tekshiriladi.Nosozlik
aniqlanganda gornichni darhol katta gornichni yoki qavat bo‘yicha navbatchiga xabar
berishi kerak.
Umumiy yashash(obshejitiye) turidagi mehmonxonalarda gornichni nomerni
tozalayotganda mehmonlar u yerda chemodanini saqlamayotganliklarini nazorat
qilishi kerak.Narsalar saqlash kameralarida saqlanishi lozim.
