• Ishlatilishi
  • Metanni olinishi xossalari




    Download 0,69 Mb.
    bet8/10
    Sana16.05.2024
    Hajmi0,69 Mb.
    #238897
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
    Bog'liq
    Kurs ishi 2

    3.3 Metanni olinishi xossalari

    1. Aluminiy karbidga suv tasir ettirib :



    1. Natriy asetatni o’yuvchi ishqor yoki natron oxagi bilan aralashmasini qizidirib :



    1. Metan CO va CO2 oksidini 250 – 400 OCda nikel katalizatori ishtirokida H2 bilan qaytarib olinadi:



    1856 – yilda Bertlo birinchi marta metanni H2S va CS2 aralashmasini nayda qizdirilganda mis ustidan o’tkzib hosil qildi.

    1897 – yilda 1200 OCda to’g’ridan – to’g’ri C ga H2 ta’sir ettirib metan olish yo’li topildi :

    Bu reaksiyada Ni katalizatoridan foydanilganda reaksiya 475oCda borishi va metanning unumi anchagina ortishi keyinroq aniqlandi.
    Sanoatda metan:

    1. tabiiy gazdan olinadi;

    2. uglerod (II) oksid va vodoroddan sintez qilib;


    Metan - rangsiz, hidsiz gaz, suvda juda kam, spirtda bir muncha yaxshi eriydi, metan havodan deyarli ikki marta yengil.
    Ishlatilishi: Metan xalq xo’jaligida asosan yoqilg’I sifatida ishlatiladi. Sanoatda metandan etilen va asetilen olishda foydalaniladi.


    Bu reaksiyalarga degidrogenlash (vodorodni uzish reaksiyasi) deyiladi.
    Ulardan esa o’z navbatida etil spirt, sirka kislota, sun’iy kauchuk va plastmassalar olinadi. Bulardan tashqari metandan xlorli erituvchilar (xloroform va CCl4, frien suyuqligi), akrelonitril olishda ham foydalaniladi.
    Metan metanol, sintetik benzin va juda ko’p boshqa qimmatboho mahsulotlar olishda dastlabki xom ashyodir. Bu maxsulotlarni sanoatda sintez qilishda sintez gazdan foydalaniladi. Sintez gaz esa metandan olinadi.
    Metan suv bug’i yoki CO2 bilan birgalikda 850 OCda nikel katalizatori ustidan o’tkazilganda (konversiya qilinganda) CO va H2 ga parchalanadi:


    Odatda tarkibi bir hajm uglerod (II) oksid va ikki hajm vodoroddan iborat (CO +2H2) gazlar aralashmasiga sintez gazi deyiladi.
    Sintez - gazi metil spirti, ammiak olishda hamda boshqa maqsadlarda ishlatiladi.
    Metanni ishlatilishini quydagi 7 –sxemada keltirish mumkin:


    Download 0,69 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Download 0,69 Mb.