|
Sualtı qanadlan olan gəmilərBog'liq VNS-mühazirəSualtı qanadlan olan gəmilər - gövdəsinin altında xüsusi qanadları olan, dinamik
saxlama prinsipi ilə işləyən sürətli gəmi növüdür. Sualtı qanadları olan gəmilərdə güc
qurğusu kimi ya dizel mühərriki (belə olduqda gəmi teploxod olur), ya da qazoturbin
ınühərriki (bu halda gəmi qazoturboxod adlanır) istifadə edilir. İşçi orqan kimi ya kürək
vinti, ya da fontan (su tullayan) t ətbiq olunur.
Sualtı kanadları olan gəmilərin yaradılmasına hələ XIX əsrin sonlarında həvəs
göstərilmişdi. 1919 - cu ilin 9 sentyabrında HD gəmisi (Kanada) suda sürət üzrə diinya
rekordu - 114 km/saat - vurdu. Daha sonra bu cür gəmilər İngiltərədə (Miranda III),
İsveçrədə (Freccia d'Oro gəmisi 32 sərnişin götürərək 35 uzel sürət ala bilirdi),
Yaponiyada (Xitaçi), SSRİ - də (Raketa, Meteor, Kometa, Vosxod ə s.), ABŞ - da
(Boinq, Pegasus), İtaliyada istehsal edilirdilər.
Hava yastıqlı gəmilər - su və bərk səth üzərində gövdənin altına vurulan hava
vasitəsilə kiçik ara məsafəsində yaradılan hava yastığı üstünd ə dinamik saxlama
prinsipi ilə işləyən və böyük sürət ala bilən gəmilərdir. Hava yastığı üzərində hərəkət
prinsipi ilk dəfə 1927 - ci ildə Konstantin Siolkovski təfərindən işlənilmişdir. 1935 - ci
ildə SSRİ - də dünyada ilk hava yastıqlı kater tikildi. XXI əsrin əvvəllərinə subasımı
150 t - dan çox olan xeyli sayda eksperimental gəmilər yaradılmışdır ki, onlar yük və
sərnişin reysləri yerinə yetirirlər.
Qorki gəmiqayırma zavodunda tikilmiş «Sormoviç» gəmisinin hava yastığı
hündürlüyü 1 m olan elastik pərdə ilə əhatələnir. Gücü 1870 kVt olan qaz turbini həm
qaldırıcı, həm də hərəkət etdirici hava pərlərini işlədir. Gəminin 50 nəfərlik sərnişin
salonu onun burun tərəfindədir. Maksimal sürət 120 km / saat - dır. Gəmi hava
sükanları vasitəsilə idarə edilir.
Yük sə sərnişinləri dalğasımn hündürlüyü 3 m - ə çatan La - Manş boğazında
daşımaq üçün yaradılmış ingilis gəmisi CP№4 1967 - ci ildə tikilmişdir. Onun elastik
pərdəsinin hündüıiüyü 2,1 m, subasımı 167 t, s ərnişin tutumu 670 nəfərdir. Gəminin
gücü 3130 kVt olan dörd ədəd qaz turbini 4 ventilyatoru və 4 vint.i hərəkətə gətirir.
Maksimal sürət 120 km / saat - dır.
Daxili su nəqliyyatı vasitələrinin tipik nümayəndələrindən biri bərələrdir.
Bərə - su
maneəsinin (çay, göl, boğaz və hətta dəniz) ıki sahili arasmda yük və sərnişinlərin
daşınması üçün istifadə edilən üzmə vasitəsidir. Bərələr tətbiq yerinə və yükün
|
| |
