9 —I
6
148
S haklarni buy um lar m uhitida aks ettirish
5-ilova
Yogfochdan ritmik holatlarga mos shakllami joylashtirish
6-ilova
, , L - i
\
/
4
1
\
v
\ X f
\
\-
I *•- '■'/
4
\
f
;
,
ч < — 'г
V
y .
\
.
/
/ •
i
\
\
\
4~v - r
4 \ r x
...
\
,
и
\
— — ...
4,
- ...
. .
4
■
\
r
.y
}
I.--
/
V
Sy
r '
\
y
\_
h
/
,■
r -
-...
1
"'j
/
,
к
^
(
.
4
. .
/ -
1
s
/
О
л
}
?
■
!
'■
■.
J n
,
/ 4 „ > v
1
: H
\
f
,1
I
i
(
{
t
" ’•
/
r - '
j
150
7-ilova
To rtburchak shaklldagi buytimlarga naqsh elcmentlarini tushirish
/
7
/
Silindrga naqsh elementlarini tushirish
151
Talabalar ixtirochilik ijodkorligi ko'nikmalarini shakllantirish va
rivojiantirish bo'yicha topshiriqlar
1-topshiriq v a r a q a s i ___________________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2 "Texnik yechim" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflar asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Ekinlami sug'orishda tejamkor texnologiyalami joriy qilishga oid qurilma
texnik yechimini ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Arximed qonunini amalda qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Ichki yonuv dvigatellari uchun umumiy bo'igan prinsipial kamchilikni
ko’rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida egilish deformatsiyasini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma’lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o’zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutqichlari balka va konsol balkalar egilishlarini o’rganish
imkonini bersin.
6.5. Namuna egilishini ortiqcha o’lchovlarsiz bevosita qurilmaning o’zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
2-topshiriq varaqasi________________________________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2. "Reproduktiv" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflar asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Shamol bilan ishlovchi elektr stantsiyasi yangi texnik yechimi uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
8-ilova
152
4. O’tkazgichdan elektr toki o'tishida uning qizdirishidan foydalanish
imkoniyatlarini sanab bering.
5. Deformatsiyalarni o'rganishda eng qulay o'qitishning texnik vositasi
nomini ko'rsating.
6. Berilgan shartlar asosida siljish deformatsiyasini o'rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’Ichamlarini ma'lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o'zgartirishi mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutqichlari balka va konsol balkalar egilishlarini o'rganish
imkonini bersin.
6.5. Namuna
siljish
qiymatini
ortiqcha o'Ichovlarsiz bevosita
qurilmaning o'zida xisoblash imkoni yaratilsin.
Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
3-topshiriq varaqasi
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Ixtiro" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Ichki yonuv dvigateli yonilg'i sarfini tejashning yangi texnik yechimini
ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. (ismlarning
sovuqdan torayish qonuniyatini amalda qo'llanilish
imkoniyatlarini sanab bering.
5. Qishloq xo’jalik mashinalarining yerga beradigan bosimini kamaytirish
uchun shartlarni shakllantiring.
6. Berilgan shartlar asosida qirqilish deformatsiyasini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif kiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma'lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o’zgartirish mumkin bo'lsin.
153
6.4. Namuna tutqichlari balka va konsol balkalar egilishlarini
o’rganish
imkonini bersin.
6.5. Namuna qirqilishidagi kuch qiymatini ortiqcha o'lchovlarsiz
bevosita
qurilmaning o’zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
4-topshiriq varaqasi
__________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Axborot" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Paxta terish mashinasi terish apparatini takomillashtirishga yangi texnik
yechim ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Jismlarning issiqdin kengayish qonuniyatini
amalda qo’llanilish
imkoniyatlarini sanab bering.
5. Maishiy gaz gorelkasi ish prinsipidagi umumiy bo’lgan kamchilikni
ko’rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida siqilish deformatsiyasini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’Ichamlarini ma'Ium oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o’zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o'rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna egilishini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o'zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
5-topshiriq varaqasi
_________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Qobiliyat" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
154
3. Mevalarni qadoqlash qurilmasiga yangi texnik ishlab chiqish
uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Havo bosimining yuza bo'ylab taqsimlanish qonuniyatini amalda
qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Avtomobil oyna tozalash mexanizmi ishidagi umumiy kamchilikni ko’rsatib
bering.
6. Berilgan shartlar asosida cho’zilish deformatsiyasini o'rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma’lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o'zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi namunalarni
o'rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna cho’zilishini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o'zida
xisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtoinatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
6-topshiriq varaqasi
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2. "Metod" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. O'qituvchining kasbiy faoliyatida ijodkorlik va ilmiy-tadqiqot ishlari
mazmuni.
4. Richag qonunirti amalda qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Paxta terish mashinasi ish prinsipidagi kamchilikni ko'rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida buralish deformatsiyasini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma’lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o’zgartirish mumkin bo'lsin.
155
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o’rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna burilishini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o’zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
7-topshiriq varaqasi
_______________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2. "Sintez" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Kasb ta'Iimi o'qituvchisi faoliyatida ilmiy-tadqiqot ishlarining o’rni.
4. Kapillyarlik hodisasining amalda qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Matnlami namoyish qiluvchi o'qitishning texnik vositasini takomillashtirish
uchun masala shartini shakllantiring.
6. Berilgan
shartlar asosida metallar qattiqligini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma’lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining holatiga moslashishi va kuchlanishni o’zgartirish
mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o'rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna qattiqligini o'lchashni soddalashtiring.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
8-topshiriq v a r a q a s i ______________________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2. "Patent” atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Mevalami quritish uskunasi yangi texnik yechimini ishlab chiqish uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Olov xosil qilish yo’llarini sanab bering.
156
5. Namunalarni uzishga sinash qurilmasini takomillashtirishga doir masala
shartini shakllantiring.
6. Berilgan shartlar asosida zarbiy qovushqoqlikni o'rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Quriima har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma'lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va kuchlanishni
o'zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o'rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna
zarbiy qovushqoqligini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita
qurilm aningo’zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
9-topshiriq varaqasi
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnikyechimni ko’rsatib bering.
2. "Innovatsiya" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Xonalarni isitishda energiyani tejovchi yangi metod ishlab chiqish uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Siljish deformatsiyasini aniqlashning qanday usullarini bilasiz?
5. Metallar qattiqligini o'lchash qurilmalaridagi umumiy kamchilikni ko’rsatib
bering.
6. Berilgan shartlar asosida yupqa devorning issiklik o'tkazuvchanlik
koeffitsienti tajriba-sinov qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Quriima har bir o'quvchiga topshiriqni individual bajarish
imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma'lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Sinash mexanizmining namuna holatiga moslashishi va
haroratni
o’zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi
namunalarni
o'rganish
imkonini bersin.
157
6.5. Namuna haroratini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o’zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
10-topshiriq varaqasi
___________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Texnologiya" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Xonalarni shamollatishning yangi usulini ishlab chiqish uchun tadqiqot
maqsadini shakllantiring.
4. Elektroliz xodisasini amalda qo’llash imkoniyatlarini sanab bering.
5. Ichki yonuv dvigatellari yonish maxsulotini neytrallashdagi umumiy bulgan
prinsipial kamchilikni ko’rsatib bering?
6. Berilgan shartlar asosida suyuqlikning idish tubiga beradigan bosimini
o'rganish tajriba-sinov qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna va uning ko’rsatkichlarini ma'lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
bosimni o'zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o'rganish imkonini
bersin.
6.5. Namunadagi bosimni ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o'zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
11-topshiriq varaqasi_______________________________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Mashina" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Po'lat listdan buyum tayyorlashda material sarfini tejovchi yangi texnik
yechim ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
158
4. Metall kesish stanogida ishlov berilayotgan metallni sovitish usullarini
sanab bering.
5. Metallarni elektryordamida payvandlashda prinsipial kamchilikni ko'rsatib
bering.
6. Berilgan shartlar asosida
prujina bikrligini
o'rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni individual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma’lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o’zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutkichlari turli o’Ichamdagi namunalarni o’rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna bikrligini ortiqcha o’lchovlarsiz bevosita qurilmaning o’zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
12-topshiriq varaqasi
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Samaradorlik" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Laboratoriya-sinov qurilmasi yangi texnik yechimini ishlab chiqish uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Konvektsiya xodisasini amalda qo’llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Metallarni
gaz yordamida payvandlash qurilmasining prinsipial
kamchilikni ko’rsatib bering?
6. Berilgan shartlar asosida ishqalanish koeffitsientini aniqlash tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma’lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutkichlari turli o'lchamdagi namunalarni o'rganish
imkonini bersin.
159
6.5. Namuna ishqalanish koeffitsientini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita
qurilmaning o’zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatiarini qidirib
ko'ring.
13-topshiriq varaqasi
_______ ____________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Intuitsiya" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. Bosimni o'lchash asboblari yangi texnik yechimini ishlab chiqish uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Prujinaning potentsial energiyasini amalda qo’llanilish imkoniyatiarini
sanab bering?
5. Konstruktsiya uchun ruxsat etilgan kuchlanishni aniqlash qurilmasini
ishlab chiqish uchun masala shartini shakllantiring.
6. Berilgan shartlar asosida jism og’irlik markazini aniqlash tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma'Ium oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutkichlari turli o’lchamdagi namunalarni o’rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna og'irlik markazini ortiqcha o’lchovlarsiz bevosita
qurilmaning o’zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatiarini qidirib
ko'ring.
14-topshiriq varaqasi
___________ h______
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. Ixtirolarning dunyo miqyosidagi tasnifi qanday hujjatga asosan amalga
oshiriladi?
3. Yong'indan ogohlantiruvchi qurilma yangi texnik yechimini ishlab chiqish
uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
160
4.
Yuza birligiga tahsir qiluvchi bosim tahsirining o’zgarishi qonunini amalda
qo’llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. CHervyakli reduktor ishidagi prinsipial kamchilikni ko’rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida konsol balkaga tahsir qiluvchi kuchlarni o'rganish
tajriba-sinov qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1.
Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2.
Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma'Ium oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3.
Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4.
Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi namunalarni o’rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna deformatsiyasini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning
o’zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatiarini qidirib
ko’ring.
15-topshiriq varaqasi___________________________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2.
Ixtironi rasmiylashtirishning asosiy bosqichlari. Ixtiro uchun beriladigan
arizaning tarkibiy qismlari.
3.
Zaharli gazlardan ogohlantiruvchi qurilma uchun yangi texnik yechimni
ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4.
Vintsimon qurilmalardan foydalanish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Silindrsimon uzatmalarda ishlovchi reduktorlar uchun umumiy bo’lgan
prinsipial kamchilikni ko'rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida pog’onali bruslarga tahsir qiluvchi kuchlarni
o’rganish tajriba-sinov qurilmasi loyihasini taklif qiling.
Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2.
Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma’Ium oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo’lsin.
161
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi namunalami o'rganish imkonini
bersin.
Namuna deformatsiyasini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita qurilmaning o'zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
16-topshiriq varaqasi
___________ _______________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnikyechimni ko'rsatib bering.
2. "Nanotexnologiya" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida
qiyosiy tavsiflang.
3. Sanoat chiqindilarini qayta ishlash qurilmasi yangi texnikyechimini ishlab
chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Linzalarni amalda qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Konussimon tishli g’ildiraklarda ishlovchi reduktorlar uchun umumiy
bo'Igan prinsipial kamchilikni ko’rsatib bering?
6. Berilgan shartlar asosida yogoch brus bikrligini o'rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'Ichamlarini ma’lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o’zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi namunalami o’rganish imkonini
bersin.
6.5. Namuna bikrligini ortiqcha o’lchovlarsiz bevosita qurilmaning o'zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
16-topshiriq varaqasi
______________ ___
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Litsenziya" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
162
3. Paxta tolasi xususiyatlarini aniqlashga oid qurilma yangi texnik yechimini
ishlab chiqish uchun tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Ishqalanish kuchi hisobiga ishlovchi qurilmalarning amalda
qo'llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Pnevmatik muftalar uchun umumiy bo'lgan prinsipial kamchilikni ko’rsatib
bering.
6. Berilgan shartlar asosida quvurdagi suyuqlik namini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma'lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o’lchamdagi namunalarni o’rganish imkonini
bersin.
Namuna ko'rsatkichlarini ortiqcha o’lchovlarsiz bevosita qurilmaning o’zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatiashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
18-topshiriq varaqasi
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Foydali qurilma” atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida
qiyosiy tavsiflang.
3. Suvsarfini o’lchovi qurilma texnik yechimini ishlab chiqish uchun tadqiqot
maqsadini shakllantiring.
4. Elektr razryadi xodisasini amalda qo’llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Yog’ochga
ishlov berish stanoklari uchun umumiy bulgan prinsipial
kamchilikni ko’rsatib bering.
6. Berilgan shartlar asosida suyuqlik sarfrni o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
6.1. Qurilma har bir o'quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini bersin.
6.2. O’rganiladigan ko’rsatkichlarni ma’lum oraliqda o'zgartirish imkoni
mavjud bo’lsin.
163
6.3.
Qurilmani
ishga
tushirish
mexanizmining
tajriba
shartlariga
moslashishi va kuchlanishni o'zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Qurilmadaturli suyuqliklarni o’rganish imkonini bersin.
6.5 Suyuqlik sarfini ortiqcha o’ichovlarsiz
bevosita qurilmaning o'zida
hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
19-topshiriq varaqasi
_________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko’rsatib bering.
2. "Masala" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta’riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
3. O’qitishning texnik vositasiga oid texnik yechim ishlab chiqishga tadqiqot
maqsadini shakllantiring.
4. Tebranish xodisasini amalda qo’llanilish imkoniyatlarini sanab bering.
5. Avtomobilning shig’ov bilan harakatlanishini bartaraf qilish uchun masala
shartini shakllantiring.
6. Berilgan shartlar asosida Reynolds koeffitsientini o’rganish tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif qiling.
Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish imkonini bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o’lchamlarini ma’lum oraliqda
o'zgartirish imkoni mavjud bo’lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
va
kuchlanishni o’zgartirish mumkin bo’lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi namunalarni o'rganish imkonini
bersin.
6.5. O’rganilayotgan xodisaning ko’rsatkichlarini
ortiqcha
o'lchovlarsiz
bevosita qurilmaning o'zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektrlashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko'ring.
20-topshiriq varaqasi
_______________________________
1. Ixtiro uchun olingan patent namunasi asosida unda taklif etilgan ahamiyatli
texnik yechimni ko'rsatib bering.
2. "Muammo" atamasini adabiyotlarda keltirilgan ta'riflari asosida qiyosiy
tavsiflang.
164
3. Yuk ko’tarish qurilmasiga oid yangi texnik yechim ishlab chiqish uchun
tadqiqot maqsadini shakllantiring.
4. Kuch yelkasi
o'zgarishi
hisobiga
ishlovchi
qurilmalarning amalda
qo’llanilish imkoniyatlarini sanab hei ing?
5. Traktor pritsepini
ilashtirish
moslamasidagi
prinsipial kamchilikni
ko'rsatib bering?
6. Berilgan shartlar asosida Guk
qonunini
o’rganish
tajriba-sinov
qurilmasining loyihasini taklif kiling.
6.1. Qurilma har bir o’quvchiga topshiriqni induvidual bajarish
imkonini
bersin.
6.2. Sinaladigan namuna materiali va uning o'lchamlarini ma'lum oraliqda
o’zgartirish imkoni mavjud bo'lsin.
6.3. Namunani yuklash mexanizmining namuna holatiga moslashishi
vakuchlanishni o'zgartirish mumkin bo'lsin.
6.4. Namuna tutqichlari turli o'lchamdagi
namunalarni
o'rganish
imkonini bersin.
6.5. Namuna ko’rsatkichlarini ortiqcha o'lchovlarsiz bevosita quriltnaning
o'zida hisoblash imkoni yaratilsin.
6.6. Qurilmani elektdashtirish va avtomatlashtirish imkoniyatlarini qidirib
ko’ring.
165
M U N D A R I J A
1. Texnik ijodkorlik va dizayn fanining mohiyati va vazifalari........... ..... 5
2. Ijodkorlikfaoliyatiningasosiy tushunchalari................................... .... 18
3. Texnik ijodkorlikning o'ziga xos xususiyatlari va tashkiliy asoslari... 23
4. Kashfiyot, ixtiro, ratsionalizatorlik va patent axboroti.........................40
5. Texnik ijodkorlik metodlari....................................................................51
6. Texnik ijodkorlikda dizayn yechimlarining o'ziga xos
xususiyatlari.............................................................................................63
7. Texnika obyektlarini konstruktsiyalash va badiiy
modellashtirish........................................................................................70
8. O’quvchilarning texnik ijodkorligini rivojlantirish
yo'nalishlari va metodlari.................................................................. .....81
9. O'quvchilar iqtidorini aniqlashda metodlar hamda psixodiagnostik
testlardan foydalanish metodikasi.............................................. ...........103
10.Mehnat va texnika turlari bo'yicha sinfdan va maktabdan
tashqari olib boriladigan tashkiliy ishlar...................................... .........119
Adabiyotlar ro’yxati........................................................................ .............. 135
llovalar.............................................. ......................................... ...................138
113- buyurtma. 200 nusxa. Hajmi 10,5 b.t.
2011 yil 1 fevralda bosishga ruxsat etildi.
Nizom iy nomidagi TDPU Rizografida
nashr qilindi.
| 