|
Gazsimon moddalarning, yonish va portlash xususiyatlari Pdf ko'rish
|
bet | 107/124 | Sana | 06.10.2024 | Hajmi | 3,02 Mb. | | #273717 |
Bog'liq 5b27936d71643
2. Gazsimon moddalarning, yonish va portlash xususiyatlari.
YOnuvchi gazlar va bug’larning yong’inga hamda portlashga xavfliligi ularning
alangalanish chegaralari, yonish harorati va alanganing me`yoriy tarqalish tezligi bilan
belgilanadi. Gazlarning havo bilan aralashib yonishi, aralashma hosil bo`lgandagina
vujudga keladi. SHuning uchun ham aralashmalarning alangalanish chegaralari quyi
va yuqori chegaralar sifatida belgilanadi.
-Bunda quyi chegara deb, gazning minimal miqdor
alanga
hosil qilgan holati
tushuniladi, mana shu chegara korxonalarning yong’inga va portlashga xavflilik
darajasini belgilovchi omil hisoblanadi. Havoning gaz bilan aralashmasi yonish uchun
etarli miqdorda yig’ilgan bo`lsa, u ma`lum haroratgacha qizdirilganda alangalanib
ketadi, mana shu harorat yonish harorati deyiladi. Bu harorat yonuvchi aralashma
holati va boshqa omillar ta`sirida juda katta diapozonni tashkil qiladi ( 450 - 2000
0
S
).
Ko`pgina gaz aralashmalarining yonish tezligi o`sha aralashmalarning miqdoriga va
gazlarning xususiyatiga bog’liq bo`ladi. Gazlarning yonish tezligi asosan 0,3-0,8 m/s,
vodorod bilan atsetilen gazlarining yonish tezligi 2,76 m/s va 1,56 m/s dan iborat.
Alanganing me`yoriy tarqalish tezligi gazlardagi fizik - kimyoviy xususiyat bo`lib,
ma`lum o`zgarmas miqdor sifatida belgilanadi. CHunki bu tezlikning nihoyatda ortib
ketishi, portlashni belgilovchi omil hisob-lanadi.
-YOnishning tez kechishi portlash deyilib, yonish qancha qisqa muddatda amalga
oshsa, portlash kuchi shuncha katta bo`ladi.
Havodagi yonuvchi bug’ va gazlarning miqdori umumiy to`yingan holatdagi
miqdordan ko`p bo`lishi mumkin emas, shuning uchun bu moddaning yonish
chegarasini faqat harorat bilan belgilash mumkin va bu miqdor yonuvchi modda
alangalanishining yuqori chegarasi deb yuritiladi.
Ammo suyuqlik va gazlarning havo muhitidagi zichligi, to`yinish nuqtasidan past
bo`lgan hollarda ham ma`lum haroratda, alangalanish hodisasi ro`y berishi mumkin.
SHuning uchun ham xar xil yonuvchi moddalar uchun zichlikning alangalanish
chegarasi, yonuvchi modda minimal miqdorda bo`lgan holat uchun ham alangalanish
harorati aniqlanadi va bu miqdor modda alangalanishi-ning quyi chegarasi deb
yuritiladi.
Gazlar va suyuqlik bug’larining havo bilan aralashmasi porlash xususiyatiga ega.
Portlash ma`lum sharoit bo`lganda amalga oshadi. YA`ni portlash ro`y berishi uchun
aralashmadagi yonuvchi gaz yoki bug’ning miqdori aniq foizni tashkil qilib, porlash
faqat berk bino yoki idishda yuz beradi.
|
| |