95
13- ma`ruza. Xavfsizlik texnikasi asoslari
Reja.
1. Mehnat xavfsizligi bo`yicha ishlarni tashkil etish va boshqarish.
2. Korxonalarda mehnatning sog’lom va xavfsiz ish sharoitlarini ta`minlash.
3. Korxonalarda mehnat sharoitini yaxshilashga qaratilgan chora-tadbirlar.
4. Mehnatni muhofaza qilish xizmatlari. (“MMQT dagi qonunning 14-modda).
5. Korxonalarda mehnatni muhofaza qilish bo`yicha ishlarni boshqarish.
Tayanch iboralar
Tashkiliy-metodik,
axborot organi, boshqaruv ob`ekti, kasb kasalliklar, chora-
tadbirlar,
kasbiy
zararlar baxtsiz hodisalar, jarohatlanishlar, kasbiy kasalliklar,
avariyalar.
1. Mehnat xavfsizligi bo`yicha ishlarni tashkil etish va boshqarish.
Ishlab chiqarish va xalq xo`jaligining barcha sohalaridagi
korxonalarda mehnat
muhofazasini tashkil qilish va uni boshqarish bo`yicha maxsus xavfsizlik xizmati
mavjud.
Bu xizmat 1966 yildan boshlab O`zbekiston Vazirlar Kengashi va kasaba uyushmasi
hay`atining qarorlariga asosan korxonalarda mehnat xavfsizligi bo`yicha
tadbirlarni
tuzish, ularni joriy qilish va bajarilishini nazorat qilish maqsadida korxonalarning
barcha pog’onalarida shartli ravishda tarkibiy qismi sifatida kiritilgan edi. Ushbu
xizmatni bevosita shu korxonaning bosh rahbari boshqaradi
va bu xizmatni tashkil
etish uchun, uning yordamchisi va asosiy mutasaddi shaxs sifatida, texnika xavfsizligi
bo`yicha muhandis tayinlanadi va unga hamkorlik qilish uchun, ko`p yillik ish
tajribasiga ega bo`lgan
muhandis texnik xodimlar, mehnat jamoalari va kasaba
uyushmasi qo`mitasi tomonidan mehnatni muhofaza qilish bo`yicha o`zlari saylagan
vakillar jalb etiladi.
Mehnat xavfsizligi xizmatining asosiy vazifalari ishlab chiqarish
jarayonlarida sodir
bo`ladigan zaharlanish, baxtsiz hodisalar va kasbiy kasalliklarni keltirib chiqaradigan
sabablarini
aniqlash, bartaraf etish choralarini ishlab chiqish, bajarilishini ta`minlash,
korxona ma`mu-riyatining ishchi va xizmatchilarga ish sharoitlarini yaxshilab borishi
ustidan nazorat qilib turishi, fan va texnika yutuqlarini ishlab
chiqarishga joriy qilish
asosida mehnat xavfsizligi va himoya vositalarini doimiy takomillashtirish, mehnat
madaniyatini oshirish, baxtsizliklarni oldini olishga qaratilgan tashkiliy - texnik hamda
sanitariya - gigienik tadbirlarni ishlab chiqish va ularni joriy qilishdan iboratdir.
Xatarsiz ish jarayonlarni tashkil etgan rahbar xodimlarni moddiy rag’batlantirish,
intizomsiz, egallab turgan lavozimi va xizmat burchiga
loqayd qarovchi muhandis
texnik shaxslarni qonun talablaridan kelib chiqqan holda javobgarlikka tortishga
tavsiya qilish huquqlari berilgan.
