|
-rasm. Qazish uchastkasida chang bostirishning kompleks sxemasi
|
| bet | 4/16 | | Sana | 08.02.2024 | | Hajmi | 2,86 Mb. | | #153210 |
Bog'liq shaxtani shamollatish2-rasm. Qazish uchastkasida chang bostirishning kompleks sxemasi:
1-suv pardasi; 2-haydash yengi (shlangi); 3-flanes ventili; 4-shtrekli reduktor klapani; 5-joy vodoprovodi; 6-muftali o‘tish krani; 7-ho‘llatgich dozatori; 8-manometr; 9-shtrekli filtr; 10-gidroqulflar; 11-manometr; 12-nasos qurilmasi; 13-sarf o‘lchagich; 14 va 17 - mos ravishda, elektromagnit va bo‘shatish ventillari; 15-nasos qurilmasi; 16-qayta yuklash shtrekidagi forsunka.
Havo tarkibidagi muallaq changlarni cho‘ktirishda forsunkalar guruhi orqali hosil qilinadigan suv pardasidan foydalaniladi. Bunda forsunkalar lahim perimetri bo‘yicha BSHnday joylashishi kerakki, ulardan sachralayotgan suv zarrachalari lahim kesim yuzini butunlay kesib qo‘ysin. 1 m3 havoni tozalashga sarflanadigan suv miqdori 0,2 litr ga teng. Keyingi yillarda chiqayotgan havo oqimidagi changni bostirish uchun gidroreaktiv chang bostirgichlar qo‘llanilmoqda. Bu chang bostirgich kichik gabaritli o‘q ventilatori ko‘rinishida bo‘lib, 1-3 MPa, purkash fakelining otilish masofasi 5-8 m, suv sarfi 15-25 l/min. Bu qurilmalar ko‘mirni qayta yuklash joylarida changni bostirish uchun metan to‘planib qoladigan joylarni shamollatishda ham qo‘llaniladi. Qazish uchastkasida chang bostirishning kompleks sxemasi 2-rasmda ko‘rsatilgan.
Qazish va lahimlar o‘tish kombaynlari ishlaganda forsunkalar chiqayotgan suvni siqilgan havo ta’sirida parchalashga asoslangan pnevmogidro purkagich yordamida chang bostirish usuli samarador hisoblanadi (changlanganlikni 95% gacha kamaytiradi). Suvning solishtirma sarfi boshqa chang bostirish usullaridagiga nisbatan 2,5 marta kam bo‘ladi. Qazish joyini pnevmogidravlik ho‘llash tizimining barcha elementlari mavjud bo‘lib, ularga qo‘shimcha joyga siqilgan havo quvuri keltiriladi, lava uzunligi bo‘yicha kombayn korpusiga o‘rnatilgan aralashtirgichga siqiq havoni yetkazib berish uchun shlang o‘tkaziladi. Aralashtirgichda hosil bo‘lgan qorishma 0,4-0,5 MPa bosim ostida kombayn korpusi va shneklariga o‘rnatilgan forsunkalar orqali yuboriladi. Mexanik chang bostirish ko‘pigidan foydalanilganda chang bostirishning yuqori samaradorligiga erishiladi. Ko‘pikning hajmi, uni hosil qilgan suyuqlik hajmidan ancha ko‘p bo‘ladi. Bu esa, o‘z navbatida, ko‘piklanuvchi suyuqlikning kichik hajmidan o‘zaro ta’sir etuvchi katta yuzalarni hosil qilishga imkon beradi. Makonni ko‘pik bilan to‘ldirish esa, chang chiqarish manbalarini atmosferadan ajratib qo‘yadi. Ko‘pik ostidagi chang asta suyuqlik bilan qo‘llanadi. Chang zarrachasi ko‘pik bilan to‘qnashganda uni buzadi, natijada havo bosimining keskin qayta taqsimlanishi sodir bo‘lib, chang zarrachasi ko‘pik qatlamiga yopishib qo‘llaniladi. BSHnday qilib, ko‘pik chang zarrachasini qo‘llabgina qolmay, uni o‘zaro bog‘laydi ham. Chang bostirishning ushbu usuli o‘ta qiya ko‘mir qatlamlarini strug qurilmasi bilan qazishda keng qo‘llaniladi. Ko‘pikning solishtirma sarfi 3,5 - 5 m3/t, ko‘piklanuvchi OP-1 suyuqligining sarfi – 20-25 l/t. Qazish va kon tayyorlov lahimlarini shamollatishda chang olishi bo‘yicha havoning optimal harakatlanish tezligi: lavada 1,6-2,1 m/s, kon tayyorlov lahimlarida 0,4 - 0,6 m/s ni tashkil qiladi. Agar havo harakati tezligi kichik bo‘lsa, joylardan changni chiqarib tashlash samaradorligi ta’minlanadi, aksincha, katta bo‘lsa, yuzalarga o‘tirib qolgan changlarni qo‘zg‘atib, havoni ifloslantiradi. Portlatish ishlarida changga qarshi kurashishda quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi: PM shpur zaryadlarini portlatishdan oldin lahim yuzalariga suv sepib qo‘llaniladi; shpurlar gidrotiqinlanadi; lahimlarda suv pardalari hosil qilinadi. PM zaryadini shpurlarda portlatishda suvning solishtirma sarfi 1,5-1,8 l/m ni tashkil qiladi. Portlatishda polietilen idishlardagi va gidrotiqindagi suvlarning zarrachalarga aylanishi tufayli suv pardasini hosil qilish dan kon tayyorlov, qirqma lahimlarni o‘tishda foydalaniladi. Suv pardalarini hosil qilishda sig‘imi 20 - 25 l bo‘lgan osma yoki sig‘imi 40 —50 l bo‘lgan zaminga o‘rnatiladigan idishlardan foydalanish tavsiya etiladi.
|
| |
