Bosh
kiyim
libosni
boshqa
qisimlariga
nisbatan
kostyumning ijtimoiy va estetik qiymatini ifodalaydi. Unda
kostyumga xos m a'naviy - etik qoidalari amalga oshiriladi.
SHuning uchun tizim sifatida kostyumni bosh kiyimsiz tasavvur
etish mumkin emas.
Kostyumni tizimli tahlili bosh kiyimning o'rnini ko'rsatadi.
SHakllarni vertikal rivojlanadigan tizimida bosh kiyimning tabiiy
joyi
shakllarni
tepaga
rivojini
mantiqiy
yakunlaydi
va
moslantiradi.
XVI
asrdan boshlab, kostyum ko'pqavatli bo'lgan,
uning har
bir qatlami tanani muayyan joyiga yopishib turadi. Libosning har
123
bir qatlami bosh kiyim shakli, kattaligi, rangi,
materiali va
fakturasi bilan moslashtiriladi. Tarixiy kostyumda bosh kiyimlar
kostyumning har bir qatlamini yakunlaydi, xozir esa shunday
moslantirish yo'q. Bosh kiyimni yo'qligi
uni shaklar barcha
tizimlarni yakunlash yoki moslantirishni kerakligini bartaraf
qilmaydi. Bu boshqa vositalar yordamida qilinadi, masalan,
boshda joylantirgan aksessuarlar yoki kiyim detallari yordamida.
Qachonki ustki qatlam vositalari tamom bo'lsa, keyingi
qatlamlar yuzaga chiqib "ishlashni" boshlaydi.
Kostyum ichki
dinamiklikka ega bo'ladi. Bu holda shaklni yakunlaydigan rolni
soch turmagi bajaradi. Uning roli kostyumda bosh kiyimini
m a'nosiga etqaziladi.
Bizning kundalik xayotimizda bosh kiyimning yo'qligi - bu
ko'pincha ruximizning yoshligini, sportligini va demokratikligini
ifodalaydi.
Soch turmak qilinmasa, kostyum tizimiga o'zgacha
m a'no baxsh etiladi - soddalikni, dilkashlikni, ba'zida esa
beparvolikni.
Bosh kiyimlar kostyum kabi bir necha funksiyani bajaradi:
utilitar, ijtimoiy, estetik, etnik, belgi.
M o'ljaliga binoan kostyumda
bitta funksiyasi etakchi
bo'ladi. Masalan, mahsus kiyimda - utilitar, bashang kiyimda -
estetik, milliy kiyimda - etnik funksiyalari.
