Toshkent – 02 O‘qitish materiallar




Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/105
Sana05.09.2024
Hajmi9,12 Mb.
#270299
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   105
Bog'liq
Bolalarning matematik tasavvurlarini shakllantirish fanidan Ismoilova Nargiza Turs nnngSVL

E.N.Tixeeva. 
Bolalarni aqliy tomondan tarbiyalashda boshlang`ich matematik 
tushunchaga katta ahamiyat beradi. 
Tixeeva «bola bilimni hayotdan olishi kerak, hayotning o`zi har 
qadamda bolaning oldiga amaliy vazifalarni qo`yadi, yahni o`lchash, sanash, 
ayirishlar. Xar bir normal bola kattalarning yordamisiz 10 gacha sanashni bilib 
oladi, deydi. Ayniqsa birinchi o`nlik sonlarni bilib olishga katta ahamiyat 
beradi. U bolani sanashga o`rgatishda majbur qilmaslik kerak, fakat unga 
ko`rgazmali, didaktik material berish kerak deydi. Maxsus material bilan 
birgalikda tabiiy materiallar tashlandiq materiallar berish kerak, deydi. Tixeeva 
birinchi bo`lib matematik tasavvurlarga o`rgatish programmasini tuzishga 
urinib ko`radi. Son-sanoqqa o`rgatishda o`n ichida sanash, bir va ko`p 
tushunchasidan boshlab raqamlar bilan tanishtirishning soat bilan tanish 
masalalar echish, kasrlar bilan tanishtirishni kattalik va shakllar bilan 


46 
tanishtirish ko`zda tutadi. Tixeeva sanamasdan sonlarni bir ko`rishda ilib olish 
metodini tavsiya etadi, yahni monografik metod asosida. 1915 yilda Tixeeva 
“Bog`chada son-canoq” kitobini yozadi. Uning qarashlari bir-biriga ziddir. 
Nazariyada bolalarning taraqqiyotiga aralashmaslik kerak desa, amalda esa 
tarbiyachining o`yin va mashqlarida rahbarlik rollarini qo`llab-quvvatlaydi. 
Son haqidagi tushuncha tug`ma deb, bolalarni maxsus mashg`ulotlarda 
sanashga o`rgatishga yo`l qo`ymaslik kerak, deydi. Shuning uchun son-sanoq 
metodikasini ishlab chiqmaydi, balki son-sanoqqa o`rgatish programmasini 
belgilab chiqadi. Tixeeva didaktik va hayotiy materiallarning rolini ko`rsatdi, 
uni o`rgatishda ketma- ketlik, sistemalilik, takroriylik тамойилga amal qilishni 
ko`rsatdi. Tixeevaning kamchiligi u o`rgatishda asosiy metod faqat didaktik 
o`yin metodi deb hisoblaydi. Lekin E.I. Tixeevaning didaktik o`yinlari va 
didaktik materiallaridan foydalanish mumkin. 
6-ILOVA 

Download 9,12 Mb.
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   105




Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish