|
Toshkent – 2022 kimyoBog'liq 7 SINF XIMIYA YANGI NASHR 2022 indd 7 53 taqdimot, 7вввввв, 71, Sezgi. Axrarova Shoira Batirovna MM-8 PP guruh — копия, ДОКУМЕНТ, 68366, to\'liq zaboyli burg\'ulash.olmosli dolotalar, jadval, CE8fw7uYNnkwkwvtvk5JT9VGdBrvfld3LGbiDQSv, 6-amaliy, Asliddin5, Anvar 7, larexdan 4 mustaqil ish, 1 sharh ishi kiberAlkimyodan oldingi davr: eramizdan avvalgi III asrga-
cha.
Alkimyodan oldingi davrda modda haqidagi bilimlarning
shuningdek, nazariy va amaliy tomonlari bir-biridan mustaqil
ravishda rivoj langan, hunarmandchilik taraqqiy etgan.
2.
Alkimyo davri – miloddan avvalgi III asrdan milodiy
XVII asrgacha bo‘lgan davr. Bu davr alkimyogarlari falsafa
toshini, uzoq umr ko‘rish eliksirini, alkagestni (universal erituv-
chi) izlash, arzon metallarni oltinga aylantirish bilan shug‘ul-
langanlar. Bunga tarafdor bo‘lmagan zamondoshlar alkimyoni
tanqid qilishgan. Abu Ali ibn Sino: “Men buni imkonsiz deb
hisoblayman, chunki bir metallni boshqasiga aylantirishning
yo‘llari yo‘q”, – deb xitob qilgan.
3.
Ilmiy kimyoning tug‘ilish davri (XVI–XVIII asrlar).
Bu bosqichda Parasels (Filipp Aureol Teofrast Bombast fon
Gogengeym), R. Boyl, G. Kavendish, G. Shtal, A. Lavuazye-
ning xizmatlari katta bo‘lgan. Bu davrda kimyo fan sifatida
to‘liq takomillashdi.
4.
Kimyoning asosiy qonuniyatlarini kashf qilish davri
1789–1860-yillarni oʻz ichiga oladi va Dalton, Avogadro,
Berselius ishlari kimyoning asosiy tushunchalarini shakllanti-
rishda beqiyos o‘rin tutadi.
5.
Klassik kimyo davri (1860-yil – XIX asr oxiri).
Klassik kimyo davri fanning jadal rivojlanishi bilan xarakterlanadi: elementlarning davriy
jadvali, molekulalarning valentlik va kimyoviy tuzilishi nazariyasi, stereokimyo, kimyoviy
termodinamika va kimyoviy kinetika yaratildi; amaliy noorganik kimyo va organik sintez mu-
vaffaqiyatlarga erishdi.
6.
Zamonaviy davr: XX asr boshidan hozirgi kungacha. XX asrning ikkinchi yarmidagi
biologik kimyoning yorqin muvaffaqiyatlariga oqsillar va DNKning tuzilishini, tirik organizm
hujayralarining ishlash mexanizmlarini o‘rganish va ko‘plab kashfiyotlar misol bo‘la oladi.
|
| |
