Miqdor o„zgaruvchaniik. Miqdor o'zgaouvchanlikning asosiy tavsiflari-
o'rtacha ariftetik, dispersiya(
s 1 ), standart chetlanish(s), o'rtacha arifmetik xato
(Sf), korrelyasiya koeffitsienti (V) va o'rtacha tanlamaning nisbiy xatosi (
Sx %) kiradi.
O'rtacha arifmetik ko'rsatkich
x deganda keng ma‟nodagi barcha umumiy
abstrak tuo'unchalar tavsifi tushuniladi. Agar barcha variantlar yig'indisi (
x t + x 2 + ...+ x „) ni orqali, barcha variantlar sonini
n orqali ifodalasak oddiy o'rtacha
arifmetik quyidagicha ko'rinishga ega bo'ladi :
n Tartibga keltirilgan 0„rtacha arifmetik quyidagi formula yordamida hisoblanadi :
- - f x t + f t x , + .....
+ f . x , f + Л
+
.... +/,
n Bu yerda X- belgilaming ifodasi,variantlar
/- har bir variantda uchraydigan chastotalar , belgaoar
n - jami
o'rganilayotgan ifodalanishlar soni, jami chastotalar summasi, (n=]T/)
O'rtacha arifmetikning asosiy xumumiyati barcha ijobiy va salbiy
cheklanishlaming summasi bir xilligini , ya‟ni barcha alohida variantlami
~x bir
xil nullarda markaziy cheklanish yig'indisi:
YS.X -3f)=(X
,-x )+(X
2
-
x )+.. .-KXn
-X )=0
Agar £(x-*)=0 bo'lmasa demak hisoblashda xatolikka yo'l qo‟yilgan.
s
J
dispersiyasi va standart chetlanish variatsiyaning asosiy o'lchovi
1 7 6 o'rganilayotgan belgilaming sochilishi hisoblanadi. Dispersiya chetlanishlar
kvadrati yig'indisini
barcha o'lchamlar sonini 1 ga
ayirmasiga (n-l) o'ziga xos bo'linishini ifodalaydi.
S
i=
Ъ х - x f
