154
buzilgan huquqlarni himoya qilishdagi protsessual muddatlardan farqlarini
izohlang?
3. Fuqaro To‟xtayeva qo‟shnisi Aliyevadan foydalanib, qaytarib
berish sharti bilan bir soatga changyutgich oldi. Yarim soatdan so‟ng uyni
tozalab bo‟lgach To‟xtayeva changyutgichni qo‟shnisiniki
olib chiqsa,
Aliyeva uyda yo‟q ekan. Bir ozdan so‟ng To‟xtayeva oila a‟zolari bilan
chet elga dam olishga jo‟nab ketdi va oradan ikki oy o‟tgach qaytib keldi.
Aliyeva changyutgichni so‟rab, qo‟shnisinikiga chiqsa uni topa
olmadi. Bir hafta o‟tgach Aliyeva o‟zining
chang yutgichini qaytarib
ololmaganligi sababli, uylarni tozalash bo‟yicha xizmat ko‟rsatadigan
firmaga buyurtma berib uylarini tozalatdi. Bu holat To‟xtayeva chet eldan
qaytib kelib changyutgichni topshirgunicha davom etdi. Bu vaqt oralig‟ida
Aliyeva 7 marotaba tozalash firmasining xizmatlaridan foydalanishga
majbur bo‟ldi.
Aliyeva To‟xtayevaga murojaat qilib changyutgichni qaytarib
bermaganligi sababli, tozalash xizmatiga to‟lagan
summani qaytarib
berishni talab qildi.
To‟xtayeva uzrli va asosli sabablarga ko‟ra dam olish safariga
ketganligini, changyutgichni olgandan so‟ng yarim soat o‟tgach uni olib
chiqqanligini, lekin Aliyeva uyida yo‟qligini, changyutgichni qaytarib bera
olmaganligi
uchun Aliyeva aybdorligini, shuning uchun ham tozalash
xizmati uchun to‟langan summani qoplamasligini aytdi.
Aliyeva sudga da‟vo arizasi bilan murojaat qildi.
Taraflarning vajlarini tahlil qiling va ularga huquqiy baho bering?
Sud qanday qaror chiqarishi lozim? Agar sud Aliyeva foydasiga qaror
chiqarsa, tozalash firmasiga to‟lanadigan haqning miqdori nimaga asosan
aniqlanishi lozim? Tozalash firmasiga to‟lanadigan haqning miqdori
changyutgichning qiymatidan oshib ketsa, sud qanday qaror qabul qilishi
kerak?
4. Qosimov tanishi Sobirovning iltimosiga ko‟ra avtomashinasini
tegishli tartibda rasmiylashtirib, vaqtincha foydalanish uchun beradi.
Tomonlar Qosimovning birinchi talabi bilan
avtomashinani qaytarish
zarurligi to‟g‟risida kelishib oladilar. 2010 yil 16 mayda Qosimov yozma
shaklda Sobirovdan avtomashinani qaytarishni talab qiladi, lekin 2 kundan
so‟ng Qosimov vafot etadi. Uning xotini Sobirovning mashinani qaytarib
bermaganini bilardi, lekin ma‟lum sabablar bilan
qaytarib berishni talab
etmaydi. 2013 yil 20 may kuni Sobirov o‟z tashabbusi bilan avtomashinani
qaytarib beradi, lekin bir necha kundan so‟ng buni bilmasdan qilganini
ma‟lum qiladi va mashinani o‟ziga qaytarilishini talab qiladi, chunki da‟vo
155
muddati o‟tib ketganini bilmaydi. Mashina o‟ziga qaytarib berilmasa,
Sobirov sudga murojaat qilishini aytadi.
Lekin Qosimovning xotini
avtomashinani qaytarib berishni rad qiladi.
Taraflarning vajlariga huquqiy baho bering? Da‟vo muddatining
uzilishi va qayta tiklanishi qoidalari ushbu masalaga aloqadormi? Ish
agar sudda ko‟rib chiqilsa, kimning foydasiga hal bo‟lardi?
