|
Umumiy Yer bilimining predmeti va vazifalariBog'liq Termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi umumiy yer bilim Raqamliqurilmalarni loyihalash. Xamidjonov Sh[1], Otrabotka yuzi, Buxoro davlat universiteti, Qilichev Muhammadjon ma\'lumotnoma, 6-sinf-i-ch-test-25-ta, Mustaqil ta\'limga slayd, Документ Microsoft Word 555, Lekciya-2 MQJ, VARIANT 2-12, Variant 1-12, 11-sinf-test-va-yozma-ish-informatika, Ishchi dastur Ofis texnikasiga texnik xizmat ko\'rsatish 2 (3), web texnologiyalar taqvim. Zilola docx, Hayot faoliyati 11.3.Umumiy Yer bilimining predmeti va vazifalari.
Umumiy Yer bilimi, bu geografik kobik xakidagi ta'limot bulib, yukorida
kayd kilganimizdek geografik kobik tarixan tarkib topgan va uzluksiz rivojlanishga
ega bulgan sifat jixatdan uziga xos murakkab va bir-butun moddiy sistemadir.
Geografik kobik dinamik sistema xisoblanib, unda moddalar uzluksiz xarakat
kilib, rivojlanib, bir-biriga utib, atmosferalararo (lito-gidri atmo-biosfera) modda
va energiya almashinuvi yuz beradi. Bu xodisalarning sababini, okibatini,
moxiyatini urganish esa Yer bilimining eng muxim vazifalaridan biri xisoblanadi.
Chunki Yer xakida boshka fanlar esa geografik kobikda yuz berayotgan dinamik
jarayonlarni biror komponentlarnigina (masalan, relyef shakllari va uning vujudga
kelishini geomorfologiya, tuprok va uning fizik, ximimyaviy xossasini urganadi).
Umumiy tabiiy geografiya esa geografik kobikdagi usha dinamik
jarayonlarni bir-biriga boglagan va alokada bulgan yaxlit moddiy sistema sifatida
urganadi.
Geografik kobikdagi tabiiy komponentlar doimo uzgarishda buladi. Bu
rivojlanish, uzgarish tashki va ichki kuchlarning bir-biriga uzaro ta'siri natijasida
sodir buladi. Geografik kobikdagi barcha komponetlar (xavo, suv, tuprok, tog
jinslari, usimlik va b) aloxida bir biridan ajralgan xolda rivojlanadi va bir birini
takozo kiladi . Agar kobikdagi geografik bironta komponent (masalan, suv yoki
atmosfera uzgarsa unga boglik boshka komponentlar usimlik, xayvonot dunyosi)
xam asta sekin uzgaradi.
Geografik kobikning uziga xos xarakterli tomoni unda insonning
mavjudligidir. Inson biosferaning bir elementi xisoblanib, uz xujalik faoliyatida
geografik kobikka ta'sir etadi va uning dastlabki xolatini uzgartiradi.
Shuning uchun xam xozirgi tabiiy geografiya fanining asosiy vazifasi
sayyoramiz tabiati ruy beradigan va bulishi mumkin bulgan uzgarishlarni geografik
prognoz kilishdi r. Chunki inson xujalik faoliyatida tabiatga ta'sir etib, uning tabiiy
xolatini tezkorlik bilan uzgartirmokda va natijada , ba'zan salbiy okibatlarni xam
keltirib chikarmokda. Shuning uchun insonning tabiatda yuz beradigan ta'siri
jarayonini oldini olish muximdir.
Xozirgi kunda yer yuzasini xamma kismi insonning bevosita va bilvosita
ta'siriga uchrab, tabiiy resurslar ifloslanib, mikdori uzgarib, sifati yomonlashib
bormokda.
Tabiiy geografiyaning bir kismi bulgan regional va ayrim mamlakatlar
tabiiy geografiyasi va geografik kobikdagi geokomplekslarning rivojlanishi va
strukturasini, individual va topologik xususitlarini umumiy tabiiy geografik
konuniyatlarga asoslanib, kompleks xolda urganadi.
T:S: Xozirgi zamon fani, Geografiya kadimiy fan ekanligi, geografiya fanlar
sistemasi, iktisodiy geografik fanlar guruxi, geografik kobik, Geografik kobik
kulami, geografik kobik-yaxlit moddiy sistema.
|
| |
