Inersiya momentini aniqlash uchun
keltirilgan va dastlabki
(keltirishgacha bo‘lgan) mexanik tizimlarning kinetik energiyala-
rining tengligidan foydalanamiz. Masalan, 1.8- rasmda keltirilgan
elektr yuritma sxemasi uchun quyidagini olamiz:
Jkdco2tf
J ma)m2
—fcs------- = __:__5__ j . _±—2__ -j______ Ш
—JSL-
/ i
1 74
2
2
2
2
bu yerda:
Jkel -
tizimning o‘qiga keltirilgan
inersiya momenti;
Jd,
-
dastlabki mexanik tizim qismlarining mos o‘qlardagi
inersiya momenti; ood, со/,
щ
••• ®m - dvigatel o‘qi, uzatish
qurilmasi va mexanizmning burchak tezliklari.
Bundan
J M - J d + - ^ + - Z + ™ + - jr
(1.18)
J \
Jl
Jm
bu yerda: //...
j n, j m
-
dvigatel, uzatish qurilmasining ayrim
aylanuvchi zvenolari va ijrochi mexanizm o‘qlari
orasidagi
uzatish nisbati.
Hisoblash ishlarini soddalashtirish uchun quyidagi tenglikdan
foydalanamiz:
hei=8Jd + J j2m
(1-19)
bu yerda: koeffitsiyent 5 nafaqat dvigatel o‘qidagi qo‘shimcha
inersiyalarni, balki uzatish qurilmasidagi
inersiya momentlarini
ham hisobga oladi. Odatda 5=1,1 dan 1,3 gacha deb qabul
qilinadi. Ba’zan inersiya momenti / о‘miga siltash momenti
GD
2
dan foydalaniladi:
G D 2 =m (2p)2
=
4J,
bu yerda:
G - m
ta aylanuvchi qismlar massasi.
Ilgarilama harakatdagi massalarni harakatga keltirishni kine
tik energiyalaming tengligi asosida bajaramiz. (1.10- rasm)
Jkei
/2= J
a 2d
/2 + mu2/2,
bu yerda:
J
- dvigatel rotorining va yuk ko‘taruvchi
qurilma
barabanining inersiya momenti; cod - dvigatel o‘qining
burchak
tezligi;
m -
siljiyotgan yuk
G
ning massasi;
v -
yukning chiziqli
tezligi.
Jkei=J+ mv2/ (o2d=
J+J1,
(1.20)
bu yerda:
J1 -
massa
m
ning inersiyasini aylanma harakatga
keltirishni tavsiflovchi ekvivalent inersiya momenti.
