|
Yarim o‘tkazgichlarda termoelektrik xodisalar naziraliyeva UmidaxonBog'liq yarim-o-tkazgichlarda-termoelektrik-xodisalar
№4 2022
44
1.8 - rasm.
1.9.rasm. P-n o‘tishning sxematik ko‘rinishi.
Termomagnit hodisalar – harorat gradiyenti mavjud boʻlgan oʻtkazgich va
yarimoʻtkazgichlarni magnit maydoniga kiritilganda hosil boʻladigan hodisalar.
Bunda magnit maydoni elektron (kovak)lar harakatini oʻzgartirishi natijasida
oʻtkazgich uchlarida elektr potensiallar va qoʻshimcha haroratlar farqi vujudga
keladi. Magnit maydoni kuchlanganligi, harorat gradiyenti, issiqlik oqimining zichligi
va bu hodisa oʻlchanadigan yoʻnalishga parallel vektorlarning oʻzaro vaziyatiga
qarab, Termomagnit hodisalar har xil boʻladi. Harorat gradiyentiga perpendikulyar
yoʻnalishda oʻlchanayotgan termomagnit hodisalar koʻndalang, parallel yoʻnalishda
oʻlchanayotgani
esa
boʻylama
termomagnit
hodisalar
deb
ataladi.
Yarimo‘tkazgichlarni elektr o‘tkazuvchanligini faqatgina haroratni o‘zgartirib emas,
balki yorug‘lik ta’sir ettirib ham o‘zgartirish mumkin.
Yorug‘lik ta’siri ostida yarimo‘tkazgichlarning aktiv qarshiligi keskin kamayadi,
elektr o‘tkazuvchanligi esa oshadi. Yorug‘lik ta’siri ostida o‘z qarshiligini
o‘zgartiradigan elementlar fotorezistorlar yoki fotoqarshiliklar deyiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. S. Zaynobiddinov, Teshaboyev A. T. ‘Yarimo‘tkazgichlar fizikasi’ Т.
«O‘qituvchi» 2001 yil.
2. Mamatkarimov O.O, Vlasov S.I, Nazirov D.I. Yarim o‘tkazgich materiallar
va asboblar fizikasi praktikumi. Toshkent. 2006 y. Str. 165-173
|
| |
