Laboratoriya ishi - 13
Ftal angidridi bilan etilenglikol asosida poliefir olish.
Ishdan maqsad, termostatik xarakterga ega, yuqori elastiklik namoyon hiladigan murakkab poliefirlarni ishlab chiqarish texnologik jarayoni bilan tanishish.
Poliefir hosil bo`lishi quyidagicha reaktsiya asosida ketadi.
Xom ashyo: ftal angidridi - 37 g; etilenglikol-16 g
Jihozlar: 250 ml. li 3 og`izli kolba (Rasm.4); termometr; motorli aralashtirgich; qaytarma sovitgich; elektr plitka; Din-Stark tutqichi.
Kolbaga kerakli miqdorda ftal angidridi va etilenglikol solinadi. qaytarma sovitgich, Din-Stark ushlagichi, va aralashtirgich kolbaga o`rnatiladi va aralashmani 130 oC haroratgachan qizdiriladi. Aralashtirgichning yuqori lappaklari haydalayotgan ftal angidridini reaktsiya muhitiga qaytarib turadi. 1-1,5 soatdan keyin aralashma sirop holatida, bir hil tiniq holga keladi. Shundan keyin haroratni asta sekin 180 oC gacha ko`tariladi va 180 oC da 4 soat ushlab turiladi. Polikondensatlanish reaktsiyasi natijasida ajralib chiqqan suv Din-Stark tutqichida yig`iladi.
Rasm.4. Suyuq xolga o`tmasdan engil haydaluv-chi moddalarni polikon-densatlash jixozi
Reaktsiya tugashidan 1soat oldin kolbadan, shisha tayoqcha orqali namuna olinib, uni tunika ustiga solinadi. Olingan namuna sovishi natijasida qotsa, reaktsiyani tugadi deb hisoblasa bo`ladi. Kolbani qizdirishni to`xtatib, issiq holdagi smolani, temir tunika ustiga quyiladi.
Olingan smola sovishi natijasida qattiq holatga o`tadi. Olingan smola organik erituvchilarda yaxshi eriydi.
Topshiriq
1. Smolani chiqish miqdori ( %) va kislota sonini aniqlang.
2. Ubbelode bo`yicha smolani tomchi tushish haroratini aniqlang (75 - 80 oC)
3. Olingan smola asosida lok tayyorlang.
Adabiyotlar:
1..Magrupov F.A. "Sintetik va tabiiy yuqori molekulali birikmalar kimyoviy texnologiyasi" fanidan ma`ruzalar matni.Toshkent 2007.
2.A.P.Grigor'ev, O.Ya.Fedotova "Laboratorniy praktikum po texnologii plasticheskix mass" Moskva, Vis.shk. 1986.
3.Magrupov F.A.,Polimerlar va plastik massalar texnologiyasidan laboratoriya amaliyoti.Toshkenт 2007, (elektron variant)
|
