207
fazilatlari , axloqiy tarbiyaga oid hikmatlar, ibratli hikoyalardan namunalar keltirib borishlari lozim.
Ayniqsa bugungi kunda yoshlarning kitobxonlik madaniyatini oshirish borasida tarixchilarni ta'sirlari katta
deb o‘ylayman. Masalan 5-7-sinflarda “Jaloliddin Manguberdi mohir sarkarda”
mavzusini yoritishda
Sh.Isaxanovaning «Sulton Jalliddin Manguberdi asari»ning hamda ”Mirzo Ulug‘bek akademiyasi”
mavzusida Odil Yoqubovning «Ulug’bek hazinasi» eng etiborga molik joyidan bir parcha keltirish tavsiya
etiladi. O’quvchini izlanishga chorlagan bo'lamiz.Bu esa bir necha o'quvchining shonli tariximizni yaqidan
o‘rganishga va albatta kitobga bo‘lgan xurmatini oshirishga xizmat qilgan bo'lamiz.
Talim berishning nazariyasi va amaliyotida o’quvchilarning bilim olish harakatlarini faollashtirish
eng dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. Keyingi vaqtlarda pedogoglarning diqqati bilim orttirishning
muloqot yuritish shakliga asoslangan o’qitishning interfaol shakl va uslublarini o’zlashtirishga qaratilgan.
Ta’lim berish jarayoni quyida ko’rsatilgan talablarga amal qilgan taqdirda samarali bo’lishi yaxshi natijalar
berishi amalda o’z isbotini topmoqda:
O’quvchilar talim olish uchun ochiq va talim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan munosabat va
hamkorlikka faol kirishib ketadilar;
O’z faoliyatini tahlil qilish va shaxsiy salohiyatini amalga oshirish uchun imkonga ega bo’ladilar;
O’quvchilarda o’ziga ishonch uyg’otish va fikrlarini kamsitilishiga yo’l qo’ymaslik.
Hozirgi kunda sifatli ta`limni tashkil etishga qo’yiladigan muhim talablardan biri ortiqcha ruhiy va
jismoniy toliqishlarsiz yuqori natijalarga erishishdir. Belgilangan qisqa muddatda muayyan nazariy va
ilmiy bilimlarni o’quvchilarga yetkazib berish, ularda fanlar yuzasidan bilim, ko’nikma
va malakalarni
hosil qilish, o’qituvchidan yuksak pedagogik mahorat hamda bugungi kunda ta`lim sohasida mustahkam
o’rin egallayotgan pedagogik texnologiya – interfaol metodlarni qo’llashni talab etadi. Bunda o’qituvchi
tanlanilayotgan metodni mavzuga mos va hosligini ko’rib chiqishi lozim va o’quvchilarni yosh
hususiyatlarini hisobga olishi talab etiladi.
Ta`lim sifatini pasayishiga yana bir sabab sinflarda bolalar sonining haddan ziyod ko’pligidir. Ularni
bilim olishga intilishi va ishtiyoqi ham bir-biridan farq qiladi. Taklifim shundan iboratki sinflarda
qo’uvchilar sonini kamaytirish, 20-22 nafardan oshmasligi, pedagogning har bir o’quvchi
bilan alohida
ishlash imkoniyatini beradi. Bu esa ta`lim sifatida samarali natija beradi degan umiddaman.
Bunday darslarni sifatli qilib yaratish murakkab jarayon, ammo biz pedagoglar tarbiyalanayotgan
yosh avlodning o’ziga ishonch ruhida tarbiyalashimiz, o’quvchi qalbiga joylanayotgan o’ziga
ishonch
urug’i bir kun daraxt bo’lib meva beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Q.Usmonov, U.Jo’raev. «O’zbekiston tarixi» 8-sinf uchun darslik. «O’qituvchi» nashriyoti.
Toshkent 2014. 54-sahifa.
Q.Usmonov, U.Jo’raev, G.Jo’raeva «O’zbekiston tarixi» 8-sinf uchun darslik. «O’qituvchi»
nashriyoti. Toshkent 2019. 53-sahifa.
