Tasviriy saifatda buyum shakllarining o‘zaro nisbatlari




Download 3,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/53
Sana05.12.2023
Hajmi3,5 Mb.
#111496
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   53
Bog'liq
B.Bymetov Qalam tasvir

2.3. Tasviriy saifatda buyum shakllarining o‘zaro nisbatlari
Tasviriy san’at, xususan, qalamtasvir bajarishda jism shaklini 
anglashga, tanishga ko‘maklashuvchi yana bir xarakterh jihat, bu — 
uning nisbatlari. Jismlar shakl jihatdan balandligi va kengligiga ega.
Tasvir bajarishda nisbat — jism qismlari o‘lchamlarini bir-biri 
va butun jism bilan solishtirish orqali amalga oshiriladi. Har bir 
jism yoki obyekt o‘ziga xos m a’lum nisbatlarga ega. Nisbat mu- 
nosabatlarini his qilish rasm chizish jarayonidagi eng asosiy va 
zamriy jihatlardan biridir. Jism nisbatlari qanchalik to ‘g‘ri aniqlansa, 
uning tasviri shunchalik haqiqatga yaqin boTadi. N isbatlar 
buzilganida, tasvir ham sun’iy chiqadi va haqiqatdan yiroq boTadi.
47


Barcha murakkab shakUar har xil nuqtada turlicha idrok etiladi. 
Ammo bundan qat’iy nazar, har bir shakl idrok etilishi va tabiatda 
ega bo‘lgan xarakteri va nisbatlarini o‘zida mujassamlashtirishi kerak. 
Agar qismlarning o ‘zaro m unosabati m ashg‘ulot davomida 
chizilgan rasmlarda noto‘g‘ri ifodalangan bo‘lsa, to ‘g‘ri perspektiv 
tuzilish ham, ajoyib yorug‘lik foni va rang ham tasvimi tabiiy qila 
olmaydi.
Rasmdagi jism nisbatini to ‘g‘ri aniqlash rassomning ko‘z bilan 
cham alash m ahoratiga bog‘liq. Jism lar bir tizim va tarzda 
chizilganda, chamalash qobiliyati muntazam rivojlanib boradi. 
Shuning uchun o‘quvchi shakllar nisbatlarini aniqlashda ko‘proq 
chamalash orqah buyurn va shakhami o‘zlashtirishi lozim. Bir gumh 
jismlar chizilganda, yanada qiyinroq vazifa — bir gumh jismlar 
nisbatlarini aniqlash vazifasi yuzaga keladi. Bunday hollarda ko‘z 
bilan jismlar va ulaming qismlari kattaligini solishtirishning umumiy 
usulidan foydalaniladi. Odatda, o‘lchov birligi sifatida ushbu 
tasvirlanayotgan gumhlarga mansub bir jismning kattaligini olish 
mumkin.

Download 3,5 Mb.
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   53




Download 3,5 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tasviriy saifatda buyum shakllarining o‘zaro nisbatlari

Download 3,5 Mb.
Pdf ko'rish