VIII BOB.
M O L-M ULK SU G ‘URTASI
8.1. Umumiy sug‘urta tarmogining mol-mulklarni
sug‘urtalashga oid klasslari
Yuridik shaxslarning mol-mulMni sug‘uri;alash sug‘urta tash
kilotlari tomonidan «Sug'urta faoliyati klassifikatori»ga muvofiq,
umumiy sug‘urta tarmog‘ining 8-klassi — «Mol-mulkni olovdan
va tabiiy ofatlardan sug‘uri;a qilish»da
qayd etilgan shartlarda,
ya’ni yong‘in, portlash, bo'ron, dovul, jala, ko‘chki, tuproqniag
cho‘kishi, yemirihsh,
yerosti suvlari, sel, yashin urishi, zilzila,
yadro energiyasi ta ’siri natijasida mol-mulk yo'qotilganda yoki
shikastlanganda sug'urta qoplamasi to'lanishini ta’minlovchi su-
g'urtaning turlari asosida amalga oshiriladi.
Shuningdek, mazkur
klassifikatoming 9-klassi ham mol-muUdarni sug'urta qüishga oid
bo'hb, u «Mol-mulkni zarardan sug'urta qihsh» deb ataladi. 9-klass-
ning mazmuni 8-klassda ko'rsatilmagan do'l, qalin qor yog'ishi
yoki
qattiq sovuq tushishi, buzib kirib o'g'irlik qilish va boshqa
voqealar natijasida mol-mulk yo'qotüganda yoki shikastlanganda
sug'urta qoplamasi to'lanishini ta ’minlovchi sug'urtaning jami
turlaridan iborat.
Shuni alohida ta ’kidlash joizki,
yuridik shaxslarning mol-
mulkini sug'uita qilish huquqiga O'zbekiston Respubhkasi Mo
liya vazirligi tomonidan 8- va 9-klasslar bo'yieha litsenziya olgan
barcha sug'urta tashkilotlari haqlidir.
Yuridik shaxslarning m ol-m ulkini sug'urta qilish sug'ur-
talovchilar bilan tuzilgan shartnomaga muvofiq amalga oshiriladi.
Sug'urta shartnomasi — tomonlaming aniq yuridik va mohya
viy munosabatlarini belgilab beruvchi hujjatdir. Shartnomada
franshiza qo'llanilishi mumkin. Franshiza — yuridik shaxslar ko'r-
gan zararning muayyan qisini bo'hb, sug'urta hodisasi yuz ber
ganda sug'urta tashkiloti ana shu qism doirasida javobgar bo'l-
maydi va u to'lanishi kerak bo'lgan sug'urta qoplamasidan chegirib
tashlanadi.
109
Sug'urtalovchi jmridik shaxslarga tegishli mol-muLdami yon-
g‘in, zilzila, toshqin,
suv bosishi, ko‘chki, bo'ron, yer cho‘kishi,
ichki sanitariya texnikasi tizimlari buzUishi natijasida to‘liq yoki
qisman nobud bo'lganda sug'urta qoplamasini, sug'urtalanuvchi
bo'lgan yuridik shaxslar esa sug'urta mukofotini o'z
vaqtida
to'lash va shartnomaning boshqa shartlarini bajarish majburiyatini
o'z zimmasiga oladi. Mana shu qayd etilgan holatlar sug'urta tash
kiloti va yuridik shaxslar o'rtasida mol-mulkni sug'urtalash b o '
yicha tuzilgan shartnomaning predmetini tashkil etadi.
Suturtalovchining majburiyatlari sug'urta mukofoti sug'ur
talovchining hisob-kitob raqamiga kelib tushgan paytdan e’tiboran
kuchga kiradi. So'ng sug'urta polisi sug'urtalanuvchiga shart
nomada ko'rsatilgan muddat ichida beriladi.
Download
