ta’lim berish, dinni targ‘ib etish borasidagi maqsad va vazifalarini,
harakat
dasturlarini muvofiqlashtirish va yo‘naltirib borishdan iborat.
Respublikamizda davlat organlari bilan diniy tashkilotlarning o‘zaro
munosabatlarini muvofiqlashtirish hamda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar
to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ijrosini nazorat qilish vazifasi Vazirlar Mahkamasi
huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita zimmasiga yuklangan.
Qo‘mita har bir shaxsning vijdon va diniy e’tiqod erkinligi huquqi,
fuqarolarning dinga bo‘lgan munosabatidan qat’i nazar tengligini ta’minlash,
shuningdek diniy tashkilotlar faoliyati bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga solish
sohasidagi vazifalarni hal etish vakolati berilgan
davlat boshqaruvi organi
hisoblanadi. U mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda vijdon erkinligi
va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq diniy masalalarni hal
qilishda yagona siyosatni amalga oshiradi.
Bugungi kunda O‘zbekistonda Adliya organlaridan rasman ro‘yxatdan o‘tgan
16 ta diniy konfessiya (Islom, Rus pravoslav Cherkovi, Rim-katolik Cherkovi,
Nemis-lyuteran Cherkovi,
Arman-apostol Cherkovi, To‘liq injil xristianlari,
Evangel-xristian baptistlar Cherkovi, Novoapostol Cherkovi,
Ettinchi kun
adventistlari, «Golos bojiy», Iegovo shohidlari, Koreys protestant Cherkovlari,
Yahudiylik, Bahoiylik,
Krishnani anglash jamiyati, Buddaviylik) faoliyat olib
bormoqda. Ularning jamiyat hayotida birdek ishtirok etishlari uchun zarur
imkoniyatlar yaratib berilgan.
Diniy tashkilotlarni vijdon erkinligini ta’minlashdagi o‘rni va ahamiyatini
hisobga olib davlat tomonidan ularga bir qator imtiyozlar ham belgilangan.
Jumladan, «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi qonunning 16-
moddasida diniy tashkilotlar muayyan miqdorda davlat
mulkidan foydalanishlari
mumkin ekani ko‘rsatilgan. Shunga ko‘ra, diniy tashkilotlar o‘z ehtiyojlari uchun
davlat organlari tomonidan shartnoma asosida beriladigan binolar va mol-mulkdan
foydalanishga haqlidir. Bu esa tegishli hokimiyat organlari ruxsati bilan amalga
oshiriladi.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining «Madaniy meros ob’ektlarini
muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida»gi qonunining muvofiq tarixiy
va madaniy yodgorliklar ob’ektlari va buyumlar diniy tashkilotlarga tekin
foydalanish shartnomasi shartlarida berib qo‘yilishi ko‘zda tutilgan.
Bundan tashqari, Vazirlar Mahkamasining «Din sohasidagi ma’naviy-ma’rifiy,
ta’lim ishlarini va faoliyatni takomillashtirishda ijtimoiy ko‘mak va imtiyozlar
berish to‘g‘risida»gi Qarorini bir so‘z bilan diniy
tashkilotlarga nisbatan
belgilangan sanatsiya deb atash mumkin. Chunki, bu Qaror diniy tashkilotlarga
kommunal xizmatlar uchun olinadigan to‘lovlarni yuridik shaxs sifatida emas, balki
jismoniy shaxslardan olinadigan miqdorda to‘lash huquqini berdi.
Kommunal xizmat to‘lovlaridagi farq tufayli yuzaga kelgan tushumlar va
ziyoratgohlardan tushadigan xayriya mablag‘larini O‘zbekiston musulmonlari
idorasi tizimidagi masjidlarni ta’mirlash, diniy ta’lim muassasalarining o‘quv va
moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, o‘qituvchi-mudarris va imom-xatiblarning
mehnatini rag‘batlantirish ishlariga sarflash belgilab qo‘yildi.
Diniy tashkilotlarga hukumat darajasida bu
kabi ijtimoiy yordamlarning
berilishini ham davlatning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy konfessiyalarni
rivojlanishiga qaratilgan chora-tadbirlarining amaliy ifodasi sifatida baholash
mumkin.
Shunday qilib, O‘zbekistonda barcha shaxslarning vijdon va e’tiqod erkinligi
huquqini ta’minlashga xizmat qiluvchi diniy tashkilotlarning hech bir to‘siqlarsiz,
qonunda belgilangan tartib va asoslarda faoliyat olib borishlari uchun tegishli
huquqiy asos va tashkiliy shakllar ta’minlangan. Bu holat davlatimizning dunyoviy
demokratik davlat sifatida rivojlanayotgani hamda diniy bag‘rikenglik tamoyillariga
sodiq ekanini ko‘rsatadi.
