|
1-mavzu: Pedagogik mahoratning asosiy komponentlari Reja
|
| bet | 5/22 | | Sana | 21.01.2024 | | Hajmi | 0,9 Mb. | | #142450 |
Bog'liq maruza 1Pedagogik mahorat – bu o‘quv jarayonining barcha shakllarini eng qulay va samarali holatda tashkil etish, ularni shaxs kamoloti maqsadlari tomon yo‘naltirish, o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, ularda jamiyat uchun zarur bo‘lgan faoliyatga moyillik uyg`otishdir.
Pedagogik mahorat - bu o‘qituvchining yuqori darajadagi professional faoliyati. Tashqi tomondan, u turli xil pedagogik muammolarni muvaffaqiyatli ijodiy hal qilishda, ta’lim ishlarining usullari va maqsadlariga samarali erishishda namoyon bo‘ladi.
Ichki tomondan, pedagogik mahorat - bu pedagogik vazifalarning bajarilishini ta’minlaydigan bilimlar, ko‘nikmalar, ko‘nikmalar, aqliy jarayonlar, shaxs xususiyatlarining amaldagi tizimidir. Shu munosabat bilan pedagogik mahorat o‘qituvchining shaxsiyati, uning mustaqil, ijodiy, mahorat bilan pedagogik faoliyat bilan shug‘ullanish qobiliyatining ifodasidir.
Pedagogik mahoratning ichki tomoniga bilim, ko‘nikma, qobiliyat, o‘qituvchining kasbiy muhim fazilatlari, pedagogik mehnatga ijobiy munosabat, qiziqish va unga bo‘lgan muhabbat, pedagogik va tashkiliy qobiliyatlar, kasb talablariga mos keladigan xarakter xususiyatlari, temperamentning namoyon bo‘lishi, aqliy jarayonlarning xususiyatlari, faoliyatga psixologik tayyorlik (uzoq muddatli va vaziyatli).
Uning o‘ziga xos tashqi ko‘rsatkichlari quyidagilardir: yuqori ko‘rsatkichlar, o‘qituvchi ishining sifati; pedagogik vaziyatlarga, o‘qituvchining harakatlariga mos keladigan, maqsadga muvofiq; talabalarni o‘qitish, o‘qitish, mustaqil ishlash natijalariga erishish; mustaqil o‘rganish, bilim olish va mustaqil tadqiqotlarga jalb qilish qobiliyatlarini rivojlantirish.
Ensiklopediyada yozilishicha “Faoliyat - atrofdagi olamga nisbatan insonning oʼziga xos aktiv munosabati shakli”. Odamni maqsadga muvofiq va qayta oʼzgartirish faoliyatning mazmunini tashkil etadi. Har qanday faoliyat maqsad, usul, natija va jarayonlardan iborat. Har qanday faoliyat singari oʼqituvchilik faoliyati ham maqsad, usul, vosita, obʼekt va subʼekt majmuasidir. Oʼqituvchining shaxsi (xarakteri, irodasi, hulq-odobi, tafakkuri va h.k.) Subʼekt sifatida tarbiyalanuvchilarga taʼsir koʼrsatishni nazarda tutadi. Oʼqituvchi oʼqituvchilarni borliq bilan tanishatirar ekan, ularga tabiat-jamiyat va tafakkur taraqqiyoti qonuniyatlari haqida tushuncha berar ekan, avvalo mana shu jarayonlarini oʼz faoliyatining obʼektiga aylantiradi. Darhaqiqat, pedagogik faoliyat - bu oʼqituvchining oʼquvchilarga taʼlim va tarbiya berish, vazifalarini hal qilishga qaratilgan hamda pedagogik taʼsir koʼrsatish vositalari bilan amalga oshiriladigan professional aktivligidir. Oʼqituvchi mazkur faoliyat jarayonida oʼqitadi, yoʼl-yoriqlar koʼrsatadi, tarbiyalaydi, oʼquv-tarbiya ishlarini tashkil qiladi, Prezident, hukumat farmoyishlarini targʼibot qiladi, oʼz malakasini oshirish uchun mustaqil bilim olishni rejalashtiradi, oqibat natijada oʼzi ham kamol topadi, oʼquvchilarni ham kamol toptiradi.
Qayd qilib oʼtilganlar bevosita va bilvosita pedagogik mahoratni shakllantirish uchun vosita boʼlib xizmat qiladi. Pedagogik faoliyat aniq koʼrinishda boʼlsa oʼqituvchi oʼqitish, tarbiyalash va shaxsiy sifatlarni rivojlantirish vazifalarini aniq hal etishga harakat qiladi. Mazkur jarayonda faoliyat aqliy-ruhiy jihatdan taʼsir koʼrsatish, natijalarni nazorat qilish, tahlil qilish va baholash hamda yangi vazifalarni belgilash uchun tayyorlanish bilan chegaralanadi. Bilimlarni oʼzlashtirish natijasida oʼquvchi shaxsining shakllanishi va rivojlanishi taʼminlanadi. Oqibat-natijada jamiyat talabi va vazifalari bajariladi. Bunday jarayonni tashkil qilish uchun oʼqituvchi oʼz oldiga turgan jamiyat talabiga molik boʼlgan vazifalarni anglashi, vaziyatni tushunishi, har bir oʼquvchining oʼzlashtirish jarayonini rivojlantirib, shaxs darajasiga koʼtarilish mezonlarini aniq koʼra bilish imkoniyatiga ega boʼlmogʼi darkor. Bu oʼqituvchidan katta tajriba va bilim talab etadi. Buning uchun mahorat zarurdir. Pedagogik mahoratni egallagan oʼqituvchi kam mehnat va kam kuch sarflab, yaxshi natijalarga erishadi. Yangilikka intilish, ijodkorlik doimo uning hamkori boʼladi.
|
| |
