Foydalanilgan adabiyotlar

44 
kelajakdagi vazifalarni bajarishga qodir bo‘lgan yangi avlod shakllantiriladi. 
O‘quvchilarning bilim va malakasini umumiy ravishda tahlil qilish mamlakatdagi 
ta’lim sifati darajasini belgilaydi. Shu maqsadda o‘quv yili davomida har bir ta’lim 
muassasasida ichki va tashqi monitoring o‘tkazib boriladi. Uning natijasiga ko‘ra, 
eng namunali maktablar ketma-ketligi, o‘qituvchilar salohiyati va o‘quvchilarning 
o‘zlashtirish darajasi aniqlanadi. Bu jarayon ta’lim taraqqiyotini belgilovchi muhim 
mezon bo‘lgani uchun. Xalq ta’limi vazirligi tashabbusi bilan umumiy o‘rta ta’lim 
maktabi o‘quvchilari bilimini baholash bo‘yicha xalqaro dasturlarni amaliyotga joriy 
etish maqsadida ilk qadamlar tashlandi. 
Boshlang‘ich ta`lim umumta`lim maktablarining bosh bo‘g‘ini bo‘lgani sababli 
ana shu jarayonda o‘quvchi shaxsining mukammal rivojlanib borishiga ko‘proq 
e`tibor berish lozim. Boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining mas`uliyatlari cheksizdir. 
Ular maktab ostonasiga endigina qadam qo‘ygan o‘quvchilarni maktab hayotiga 
ko‘niktirib, zamonaviy bilim olishlariga yo‘l ochib beradilar. Bolalarning o‘qishga 
munosabatlari, aqliy salohiyatlari ana shu davrda shakllanadi. Bu ham boshlang‘ch 
sinf o‘qituvchilarining vazifasi mas`uliyatli ekanligini ko‘rsatadi. Bugungi kunda turli 
xil xalqaro baholash tizimlari jumladan PIRLS, PISA, TIMSS, STEAM kabi dasturlar 
yurtimizda joriy qilinilishi munosabati bilan o‘quvchilarning matematika va o‘qish 
salohiyatini oshirishga alohida e'tibor qaratishni taqozo qilmoqda. Shu munosabat 
bilan makatablarda ushbu tadqiqot dasturiga tayyorgarlik ishlari boshlab yuborilgan. 
O‘quvchilarni matematika va tabiiy fanlardan savodxonligini oshirishda TIMSS 
xalqaro baholash dasturi ish olib boradi. 
TIMSS (Trends in Mathematics and Science Study) maktabda matematika va 
tabiiy fanlarni o‘qitish sifatining xalqaro monitoringi bo‘lib, Ta’lim yutuqlarini 
baholash xalqaro assotsiatsiyasi (IEA) tomonidan tashkil etiladi. Ushbu tadqiqot turli 
davlatlardagi 4-sinf va 8-sinf o‘quvchilarining matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha 
egallagan bilim darajasi va sifatini solishtirish hamda milliy ta’lim tizimidagi 
farqlarni aniqlashga yordam beradi. Qo‘shimcha ravishda maktablarda matematika va 
tabiiy fanlar bo‘yicha berilayotgan ta’lim mazmuni, o‘quv jarayoni, o‘quv muassasasi 

45 
imkoniyati, o‘qituvchilar salohiyati, o‘quvchilarning oilalari bilan bog‘liq omillar 
o‘rganiladi. 
Men maktabda o‘quvchilarimga ularning tafakkur doirasini kengaytirish 
maqsadida turli xil savol va topshiriqlar tayyorlab ularning bilimini oshirishga 
harakat qilmoqdaman. Quyida sizlarga shu svol va topshiriqlarimdan namuna 
keltirmoqchiman. 
3.
Ombordan do‘konlarga jami necha kilogramm sariyog‘ jo‘natilgan. 
A). 715 
B). 785 
C). 905 
D). 695 

Download 2,09 Mb.