• Tadqiqot Zarur jihoz va moddalar
  • Tabiatda kondensatsiya hodisasini kuzatganmisiz
  • fi zik hodisa hisoblanadi. 29 Zarur jihoz va moddalar
  • 7 sinf ximiya indd




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet24/157
    Sana01.02.2024
    Hajmi66,04 Mb.
    #150134
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   157
    Bog'liq
    7-sinf KIMYO 2022

    kimyoviy hodisa-
    lar deyiladi. 
    Kimyoviy hodisalarning
    belgilari: gaz ajralishi, cho‘k-
    ma tushishi, rang o‘zgarishi; 
    hid ajralishi, issiqlik ajralishi, 
    issiqlik yutilishi.
    Moddalar qanday o‘zgarishlarga uchrashi 
    mumkin?
    Moddalar turli o‘zgarishlarga uchraydi: temir zanglay-
    di, suv qaynaydi, bug‘lanadi, gaz yonadi, sut achib qa-
    tiqqa aylanadi. Fanda bu o‘zgarishlar fi zik va kimyoviy 
    hodisalarga ajratiladi.
    Tadqiqot
    Zarur jihoz va moddalar: shtativ, issiqlikka 
    chidamli probirka, stakan, gaz o‘tkazuvchi nay, 
    shisha plastinka, spirt lampasi yoki quruq yoqilg‘i, 
    suv.
    Ishning borishi:
    1. Shtativga probirkani mahkamlanadi va ichi-
    ga suv quyiladi.
    2. Probirkaga gaz o‘tkazuvchi nay o‘rnatiladi.
    3. Probirkadagi suv qaynaguncha qizdiriladi.
    Tabiatda kondensatsiya hodisasini kuzatganmisiz?
    Suvning muzlashi, bug‘lanishi, yog‘ingarchilik – suvning tabiatda aylanish jarayoni fi zik 
    hodisa hisoblanadi. Bu jarayon Yerdagi hayot uchun juda muhim.
    4. Suv qaynaganda shisha plastinkani probirkaga o‘rnatilgan gaz o‘tkazuvchi nayga ya-
    qinlashtiriladi. 
    5. Shisha plastinka tagiga stakan qo‘yiladi.
    6. Suv bug‘lari shisha plastinkada suyuqlikka aylanib stakanga tushadi. 
    Molekulalarning bug‘dan suyuqlikka o‘tishi kon den satsiya deb ataladi. Bu
     fi zik hodisa
    hisoblanadi. 


    29
    Zarur jihoz va moddalar: kolbalar, oddiy suv, osh sodasi erit-
    masi, limon sharbati, olcha murabbosi. 
    Ishning borishi: 
    1. Olcha murabbosini oz miqdorda suvda eritamiz. 
    2. Uni uchta probirkaga quyamiz.
    3. 1-stakanga tahlil uchun hech narsa qo‘shilmaydi.
    4. 2-probirkadagi olcha murabbosi eritmasi ustiga limon 
    sharbatidan, 3-probirkaga osh sodasi eritmasidan quyiladi.
    4. Probirkalarda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarni kuza-
    ting. 
    Tajribada olcha murabbosi indikator bo‘lib, 1-probirkada-
    gi eritma kislotali (qizil) va 2-probirkadagi eritma ishqoriy 
    (yashil) muhitga ega ekani namoyon bo‘ladi. 
    Tajribada kimyoviy hodisa sodir bo‘ldi. 
    Ko‘pgina moddalar bir-biri bilan o‘z-o‘zidan ta’sirlasha olmaydi, buning uchun ma’lum 
    sharoitlar yaratiladi:
    – moddalarning zarrachalari bir-biriga tegib turishi uchun 

    Download 66,04 Mb.
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   157




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish