Sirka kislota CH
3
COOH – rangsiz, o’tkir hidli suyuqlikdir. Oshxona sirkasi (sirka
kislotasining 5-9% li suvli eritmasi), sirkali essensiya (70-80%), suvsiz yoki muzlatilgan sirka
kislota (98-99,8%) holidagi sirka kislotalari mavjud.
Acetobacter turkumiga mansub sirka kislotali bakteriyalar etil spirtini oksidlab sirka kislota
hosil qilish xususiyatiga egadir. Etil spirtining oksidlanishini alkogoloksidaza fermenti katalizlaydi.
Reaksiya tenglamasini quyidagicha yozish mumkin:
кДж
O
H
COOH
CH
OH
CH
CH
ФЕРМЕНТ
490
2
3
2
3
+
+
⎯
⎯
⎯
→
⎯
Sanoat sharoitida sirka kislotani
mikrobiologik sintez qilish, sirka kislotali bakteriyalarni
suyuqlikda uzluksiz o’stirish usulidan foydalanib, ketma ketlikdagi
fermentyorlar birikmalarida
amalga oshiriladi.
Sirka kislota ishlb chiqarishning texnologik jarayonlari quyidagi asosiy bosqichlarni tashkil
etadi (8-chizma):
1.
Ekish materialini olish;
2.
Xom ashyolarni tayyorlash;
3.
Fermentasiya;
4.
Tayyor maxsulotni tindirish va quyish.
Ishlab chiqarishda sirka kislotali bakteriyalarning ikki xil turi
Bacterium Sch’tzenbachii va
