nar ko‘rsatganini senga aytib bergan edim. 0 ‘shanda
hammamiz Dam irning sho‘ri quridi, deb o ‘ylagan
edik. Yo'q, o ‘qituvchi unga hech qanday chora ko‘r-
madi. 0 ‘zimning ham o ‘takam yorilib yurgan edi.
Aksi bo‘lib chiqdi. H ozir
u m en bilan juda yaxshi
munosabatda.
So‘nggi paytlarda fidoyilik mavzusi o ‘qituvchi-
mizning og‘zidan tushmy qoldi. Fidoyilik haqida
eshitgan-bilgan gaplarini aytib beradi-da, keyin:
— X o‘sh, buni qandoq tushundinglar? Bu haqda
nima deysiz? Qissadan hissa nima? —
deb bizdan filer
so‘raydi.
0 ‘qituvchimizga m en nega m a’qul kelib qolga-
nimning sirini aytaymi? M en hamisha uning ko ‘ng-
lidagi gapni topib aytam an — qissadan chiqadigan
hissani topib gapiraman. U hikoyasini boshlashi
bilanoq ko'zlan g an
m uddaoni sezib o lam an -d a,
so‘raganda darrov javobni yopishtiraman. B undan u
juda mam nun. H ar safar javobidan keyin: «Ofarin,
Ahmad!» deb qo ‘yadi, so‘ngra:
— Sizlar ham hayotda mana shunday fidoyi
b o ‘linglar, bolalar! — deb butun sinfga o ‘git beradi.
Kunlardan birida shu mavzuda qattiq tortishib
qoldik.
0 ‘qituvchining ko‘ngliga
qarab javob beraverish
meni nihoyatda zeriktirib yubordi. Bir hikoya aytib
bergan edi, shuni o ‘z bilganimcha ta ’riflam oqchi, bu
haqda o ‘zimning fikrimni bildirmoqchi b o ‘ldim.
Bunisi ham fidoyilik haqida edi. M en senga uning
qisqacha m azm unini gapirib beray.
Urush payti. Qishloq maktabi. Qishloqda bizning
askarlarimiz turibdi. Bizlar
tengi bir bola dushm anni
ko‘rishi bilan askarlarimizga xabar qilishi kerak. U shu
haqda topshiriq oladi. Bola bir daraxtga chiqib olib,
kuzatib turadi. Uzoqdan dushman ko ‘rinadi. Bolakay
shosha-pisha
yerga tushib, qishloq tom onga yuguradi.
Yo‘lda o ‘q yeb yaralanadi. Ammo shunga qaramay
-----------------------------------------------n ri
2 - 1 8 5 9
chopib ketaveradi. Qishloqqa yetib olgach, kom an-
dirga dushm an kelayotganini aytadi va yiqiladi. Shu
yeming o ‘zida joni uziladi.
— Qani, Ahmad, tu r o'm ingdan, — dedi o ‘qituv-
chi odati b o ‘yicha. — X o‘sh,
bu hikoyaning biz uchun
qanday tarbiyaviy ahamiyati bor?
— Oldin bitta savolim bor, afandim, — dedim
o ‘m im dan turib. — Shu voqea chindan ham b o ‘lgan-
mi o ‘zi yoki fidoyilikka nam una sifatida uni kattalar
ichidan to ‘qiganmi?
0 ‘qituvchi mendan buni kutmagan edi.
Shuning
uchun ancha dovdirab qoldi. N im a deyishni bilmay
biroz