|
E qosimov, M. AkbarovBog'liq Pardozbop qurilish ashyolari. Qisimov E. 2005Egilishga mustahkamligi. Yog‘och eguvchan statik kuchga katta qarshilik ko‘rsata oladi. Yog‘ochning
tolalari bo‘ylab egilishga mustahkamlik chegarasi cho‘zilishga nisbatan salkam 2 barobar ko‘p. Shuning uchun
ham, qurilishda yog‘och egilishga ishlaydigan konstruksiyalar (ko‘priklar qurilishida to‘sin, ferma, so‘ri va
h.k.) sifatida keng ishlatiladi.
Yog‘ochning statik egilishga mustahkamlik chegarasini aniqlash uchun tajribaxona sharoitida randalab
silliqlangan taxtadan 20
20
300 mm o‘lchamli namunalar tayyorlanadi va gidravlik zichlagichda sinaladi.
Yog‘ochning jinsiga ko‘ra statik egilishga mustahkamlik chegarasi 2.3-jadvalda keltirilgan.
2.3-jadval
Yog‘ochning jinsiga ko‘ra statik egilishga mustahkamligi
Yog‘ochning eng muhim texnik xossalaridan biri mix, burama mix va shunga o‘xshashlarni o‘zida
mahkam ushlay olishidir. Yog‘ochlarning bu xossasi mukammal tekshirilgan. Yog‘ochga mix qoqilganda u
pona singari tolalarni o‘zaro ajratadi, ayrim hollarda tolalarni kesadi. Tolalar pishiq va elastik bo‘lganligi
uchun qoqilgan mixni mahkam ushlab turadi. Ayrim jinslarda (eman, tilog‘och, qora qayin) mix qoqish
paytida darzlar hosil bo‘ladi. Qarag‘ay, archa va zirk kabi daraxtlar yog‘ochlariga mix osongina qoqilishi
mumkin. Eman mix yoki burama mixni ignabargli jinslarga nisbatan 1,5-2 marta mahkam ushlaydi.
Yog‘ochlarning mixni ushlash qobiliyati 2.4-jadvalda keltirilgan. Taqqoslash uchun eng mustahkam grab
jinsining mixni ushlash qobiliyati 100 deb olingan.
2.4-jadval
Yog‘ochlarning mixni ushlash qobiliyati
Yog‘ochdagi nuqsonlar va kasalliklar. Agar daraxt yomon sharoitda o‘sib mexanik kuch ta’sirida
shikastlansa, ularda har xil nuqsonlar va kasalliklar paydo bo‘ladi. Bular yog‘ochning qurilish uchun talab
qilinadigan texnik sifatini pasaytiradi.
Yog‘ochdagi nuqsonlar qurilish konstruksiyalari va buyumlarini tayyorlashda, ulardan foydalanishda juda
katta ta’sir ko‘rsatadi. Yog‘ochdan ko‘pgina nuqsonlar, avvalo daraxtning o‘sish jarayonida paydo bo‘ladi.
Lekin o‘sib turgan daraxtdagi nuqsonlar miqdorini uni kesishdan oldin bilish qiyin. Yog‘ochdagi ayrim
nuqsonlar uni tayyorlash, tashish va saqlash jarayonida paydo bo‘ladi. Quyida ko‘p uchrab turadigan nuqsonlar
to‘g‘risida qisqa ma’lumot keltirilgan.
|
| |
