taxta oyna ishlab chiqaradigan Chirchiq shisha zavodi (hozir G‘azalkentoyna AU) 5,4 mln m
2
oyna
chiqaradigan «Quvasoyshisha» ishlab chiqarish birlashmasi va Chimboy shisha zavodlari respublikamiz
qurilish industriyasiga shisha mahsulotlarini yetkazib bermoqdalar.
Shisha ashyolari chiqaradigan «Kvars» AU 1974-yilda tashkil topgan. Ushbu korxona 1996-yili
qayta
qurildi va hozirgi kunda shisha eritmasini yotiq usulda so‘rib ishlanadigan, yuzasi
silliqlangan yuqori sifatli
tekis taxta oyna ishlab chiqarmoqda.
Ochiq turdagi «Kvars» AU dagi korxonalar quvvati shartli ravishda 319 mln m
2
shisha buyumlari ishlab
chiqarish imkoniyatiga ega. Shulardan 10 mln m
2
ni qurilish uchun zarur bo‘lgan (qalinligi 3—12 mm) taxta
oynalari tashkil etadi.
«Kvars» shisha korxonalari asosan yiliga 309 mln dona shisha idishlar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Kvars» AU ga qarashli korxonalarni zamonaviy
texnologiya asosida arxitektura-qurilish oyna buyumlari ishlab chiqarishga aylantirish zarurligi to‘g‘risida
1998-yilda 431-qarori chiqdi. Ushbu qarorga ko‘ra taxta oynalarni kesish, joylash va lazer nurlari bilan shisha
sifatini nazorat qilib turuvchi asbob-uskunalarni 32.4 mln DM ga sotib olish shartnomasi Italiyaning «Tekint»
firmasi bilan imzolandi. Shuningdek, «Kvars» korxonalarining maxsus ixtisoslashgan maydonlarida yiliga 650
tonna yuqori haroratga chidamli shamot g‘ishtlarini ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi.
Respublikamizda qurilayotgan Qo‘ng‘irot
soda zavodi, «Mayskiy» zaxiralaridagi kvars qumini olish va
qayta
ishlash fabrikasi ishga tushsa, shisha sanoatimizning 92% i mahalliy xomashyolar bilan ta’minlanadi.
Shisha sanoatimizning rivojlanishi uchun barcha imkoniyatlarni hisoblab oldindan ishlangan rejaga ko‘ra
qurilish shisha ishlab chiqarish korxonalarining quvvati talabga ko‘ra quyidagi miqdorda chiqaziladi:
«G‘azalkentoyna» AU korxonalarida shisha mahsulotlarini ishlab chiqarish quvvati qurilishbop taxta
oyna — 3 mln 300 ming m
2
, shisha tolali o‘ram — 176 ming m
3
va eruvchan shisha 30 ming tonnani tashkil
etadi.
Sinov savollari
1. Shisha nima va qanday xomashyolardan olinadi?
2. Shisha ishlab chiqarishning umumiy texnologiyasi va fizik-mexanik xossalari haqida izoh bering.
3. Issiqlikni saqlovchi yengil shisha, shishasimon ashyolar va buyumlar to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
4. Pardozbop shisha ashyolar nima?
5. Inson organizmiga foydali nurlarni o‘tkazuvchi va zararli nurlarni yutuvchi shisha ashyolar.
6. Tabiiy tosh va toshqoldan olinadigan shishasimon ashyolarni izohlang.
7. Shisha chiqindilaridan qanday ashyolar olinadi?
8. O‘zbekistonda shisha ishlab chiqarish.
