• Absolyut (mutlaq) xatolik
  • O‘lchash xatoliklari, ularning tabaqalanishi




    Download 1,74 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet8/45
    Sana26.12.2023
    Hajmi1,74 Mb.
    #128387
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   45
    Bog'liq
    Wd3cBV9aDMQgnkT7Ggr5a3SYfpa6iV83EIJ7f0Up

    O‘lchash xatoliklari, ularning tabaqalanishi. 
    O‘lchash xatoliklari turli sabablarga ko‘ra turlicha ko‘rinishda namoyon 
    bo‘lishi mumkin. Mazkur bo‘limda quyidagi adabiyotlar tahlil qilindi[ ]. Mazkur 
    bo‘limda quyidagi adabiyotlar tahlil qilindi[ ]. 
    Bu sabablar qatoriga quyidagilarni kiritishimiz mumkin: 
    – o‘lchash vositasidan foydalanishda uni sozlashdan yoki sozlash darajasini 
    siljishidan kelib chiquvchi sabablar; 
    – o‘lchash ob’ektini o‘lchash joyiga (pozitsiyasiga) o‘rnatishdan kelib chiquvchi 
    sabablar; 
    – o‘lchash vositalarining zanjirida o‘lchash ma’lumotini olish, saqlash, 
    o‘zgartirish va tavsiya etish bilan bog‘liq sabablar; 
    – o‘lchash vositasi va ob’ektiga nisbatan tashqi ta’sirlar (harorat yoki bosimning 
    o‘zgarishi, elektr va magnit maydonlarining ta’siri, turli tebranishlar va 
    hokazolar) dan kelib chiquvchi sabablar; 
    – o‘lchash ob’ektining xususiyatlaridan kelib chiquvchi sabablar; 
    – operatorning malakasi va holatiga bog‘liq sabablar va shu kabilar. 
    O‘lchash xatoliklarini kelib chiqish sabablarini tahlil qilishda eng avvalo 
    o‘lchash natijasiga salmoqli ta’sir etuvchilarini aniqlash lozim bo‘ladi. 
    O‘lchash xatoliklari u yoki bu xususiyatiga ko‘ra quyida keltirilgan turlarga 
    bo‘linadi: 
    I. 
    O‘lchash xatoliklari ifodalanishiga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi: 


    13 
     Absolyut (mutlaq) xatolik. Bu xatolik kattalik qanday birliklarda 
    ifodalanayotgan bo‘lsa, shu birlikda tavsiflanadi. Masalan, 0,2 V; 1,5 

    m va h.k. 
    Mutlaq xatolik quyidagicha aniqlanadi: 

     = A
    x
     – A
    ch
     

     A
    x
     – A
    o
    ; (1.7) 
    bunda, A
    x
    - o‘lchash natijasi; 
    A
    ch
    - kattalikning chinakam qiymati; 
    A
    o
    - kattalikning haqiqiy qiymati. 
    Absolyut xatolikni teskari ishora bilan olingani tuzatma (- popravka) deb 
    ataladi. 
    -

    = δ; (1.8)
     
    Odatda, o‘lchash asboblarining xatoligi keltirilgan xatolik bilan belgilanadi. 
    Absolyut xatolikni asbob ko‘rsatishining eng maksimal qiymatiga nisbatini 
    protsentlarda olinganiga keltirilgan xatolik deb ataladi. 
    %
    100
    A
    max
    x
    k




    ; (1.9) 

    Download 1,74 Mb.
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   45




    Download 1,74 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘lchash xatoliklari, ularning tabaqalanishi

    Download 1,74 Mb.
    Pdf ko'rish