O‘QUV-METODIK
QO‘LLANMA
52
3. O‘quvchilar bilan gapdagi so‘zlar miqdorini aniqlashga oid mashqlar o‘tkazish.
Yuqorida tuzilgan hikoyachadagi “Bolalar meva termoqdalar” gapi ajratib olinadi.
Uning
andazasi o‘quvchilar ishtirokida sinf doskasiga chiziladi:
Ushbu gapimiz 3 ta so‘zdan tashkil topgan ekan. O‘quvchilarning o‘zlari o‘z
varaqchalariga andaza chizadilar. Andazalarni tuzgan gaplari asosida izohlaydilar.
Masalan: “Men varaqchamga uchta katak chizdim va nuqta qo‘ydim. Bu andazaga
moslab quyidagi gapni tuzdim: “Uzum – shirin meva” yoki “Men varaqchamga 3
ta katak
chizdim va nuqta qo‘ydim. Bu andazaga mos gapim quyidagicha: “Gulnora olmani oldi”.
4. Quvnoq daqiqa: “Par etdi” o‘yini o‘qituvchi boshchiligida o‘tkaziladi. O‘qituvchi qush va
boshqa uchadigan
narsalarning nomini aytadi, bolalar “par etdi, par etdi” deb qo‘llarini
baland ko‘tarib pastga tushiradilar. O‘yin o‘rindan turgan holatda o‘ynaladi. Qushdan
boshqa narsa nomi aytilganda bolalar cho‘kkalab o‘tirib turadilar va “ketdi, ketdi” deb
aytadilar.
Bu o‘yin
bolalarni zukkolikka, topqirlikka, hozirjavoblikka o‘rgatadi. O‘yin
R tovushi
talaffuzida qiynaladigan bolalar uchun ham foydali. Ularning qushlar turini bilib
olishlarida, lug‘at boyliklarining o‘sishida katta ahamiyatga ega.
5. O‘qituvchi mevaning salomatlikka foydasini rasmlar va misollar yordamida izohlaydi. U
quyidagi she’rni o‘qib beradi:
Kuz
Kuladi olma,
Bizga
der horma,
Uzum deydi uz,
Qay fasl bu? - Kuz.
Qushlar bu zamon.
Janubga tomon,
Tikmoqdadir ko‘z,
Qay fasl bu?
- Kuz
(K. Turdiyeva)
Kuz mevalariga oid maqol va topishmoqlar ustida suhbat uyushtiriladi. Shu tariqa
mevalarning inson salomatligida tutgan o‘rni va ahamiyati ochib beriladi.
