Bu tuzilmaning hujayrada 2 xil funksional holati mavjud

Download 5,62 Mb. Pdf ko'rish
bet	68/113
Sana	06.06.2024
Hajmi	5,62 Mb.
	#260794

1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 ... 113

Bog'liq
NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasi

21- rasm, A. M itotik xromosoma, .Б. Interfaza xromatini. l.Xrom atidlar; 2.Sentromera; 3. Xromomera;4. Telomerlar

Bu tuzilmaning hujayrada 2 xil funksional holati mavjud:
1. Interfaza xromatini - iplari yoyilgan (dekondensatsiyalashgan)
faol holati. Unda DNK replikatsiyasi va traskripsiya jarayonlari boradi.
2. Mitotik xromosomalar - iplari zich (kondensatsiyalashgan)
tinch holati, unda hech qanday sintez jarayonlari bormaydi. Bulaming
vazifasi faqatgina o ‘zidagi genetik informatsiyani yangi hosil bo‘lgan
hujayralarga taqsimlashdan iborat.
21- rasm, A. M itotik xromosoma, .Б. Interfaza xromatini.
l.Xrom atidlar; 2.Sentromera; 3. Xromomera;4. Telomerlar
Xromatin tarkibida DNK bilan giston oqsillari (DNP) dan tashqa-
ri RNK ham uchraydi. DNK: oqsil: RNKning nisbati 1:1,3:0,2.
Xromosomalar tarkibidagi DNK qo‘sh spiral zanjirdan iborat.
DNK zanjirining uzunligi hamma hujayralarda turlicha: ichak
tayoqchasi bakteriya xromosomasidagi DNKning uzunligi 1,2 mm,
drozofila pashasida 2 sm. B a’zi amfibiyalarda DNKning miqdori
odamning genetik konstitutsiyasi ancha murakkab bo‘lishiga qaramay
odamnikidan bir necha marta ko‘p bo‘ladi. Bu holni bir xil genlar
bir necha bor takrorlanib kelishi bilan tushuntirish mumkin. Odamn
ing genetik materiali DNKning 24 ta har xil molekulalaridan iborat
bo‘lib, ulaming umumiy uzunligi 1 metrga yaqin (3 mlrd. yaqin juft
nukleotidlar).
Eukariot hujayralaming biokimyoviy tahlili natijasida ulaming
DNK sida nukleotidlar juftligi ketma-ketligining takrorlanib kelish
chastotasiga qarab uchta fraksiyaga ajratilgan:
1.
Noyob takrorlanuvchi nukleotidlar ketma-ketligi ( bir yoki bir
necha marta.)
133

2. O lrta takrorlanuvchi (100-500marotaba)
3. K o‘p marta takrorlanuvchi (1000-10 OOOmarotaba)
DNKning noyob takrorlanishga ega uchastkalarida turli oqsillarni
sintezi haqidagi informatsiya saqlanadi.
0 ‘rta takrorlanuvchi uchastkalarda RNKning turlari sintezi haqi
dagi informatsiya kodlangan bo4ladi.
K o‘p marta takrorlanuvchi uchastkalar A-T, G-S bogMarga boy
bo‘lib, zichligi jihatidan ham farq qiladi.U satellit DNK uchastkasi
deyiladi. Satellit DNK ning vazifasi DNK ni taxlanishida, gomologik
xromosomalar konyugatsiyasida ishtirok etadi. Bular RNK traskripsi-
yasida ishtirok etmaydi.

Download 5,62 Mb.

1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 ... 113

Download 5,62 Mb.

Pdf ko'rish