1.Tortish–tezlik xususiyatlari deb motor tavsiflari yoki etaklovchi
g‘ildiraklarning yo‘l bilan ilashuvi bo‘yicha harakat tezliklari o‘zgarishining
diapazonlari va traktor har xil dala sharoitlarida tortish tartibotidagi ishini
belgilaydigan xususiyatlari majmuiga aytiladi.
Tortish–tezlik xususiyatlarining asosiy baholash ko‘rsatkichlari: minimal
va maksimal tezlik, minimal barqaror tezlik, maksimal o‘tiladigan ko‘tarilish,
tezlab ketishdagi tezlanish, traktorning tortish kuchi va boshqalar.
2.Tormozlanish xususiyatlari – tormoz tartibotida va har xil yo‘l
sharoitlarida harakatlanganda traktorning maksimal sekinlashuvi hamda
tashqi
kuchlarning
chegaraviy
miqdorini
belgilaydigan
xususiyatlar
majmuidir. Tashqi kuchlar ta’sir etganda tormozlangan traktor joyida
qimirlamay turadi yoki qiya tomonga harakatlanganda kerakli minimal
turg‘un (barqaror) tezlikka ega bo‘ladi. Ayrim baholash ko‘rsatkichlari:
minimal tormozlanish yo‘li, umumiy tormozlanish kuchi (to‘xtovdagi tormoz
tizimi uchun).
3.Boshqariluvchanlik deb kuch tizimi kinematikasining boshqaruv
ta’sirlariga ko‘rsatgan reaksiyalarining majmuiga aytiladi. Baholash
ko‘rsatkichlari: traektoriya boshqaruvining barqarorligi, kurs bos hqaruvining
barqarorligi, tormozlanishdagi traektoriya boshqaruvining barqarorligi,
manevrni bajarishning chegaraviy tezligi va boshqalar.
4.Turg‘unlik – QXT yoki uning bo‘laklarining holati va harakat
turg‘unligi bo‘yicha tang (kritik) parametrlarni belgilaydigan xususiyatlar
majmuidir. Asosiy baholash ko‘rsatkichlari: yon siljish va yon ag‘darilishga
olib keladigan tang tezliklar, qiyalik burchaklari, ko‘ndalang turg‘unlik
koeffitsienti, kurs turg‘unligi va traktor poezdi tirkamasini lapanglatadigan
tang tezliklar va boshqalar.
5.Harakatchanlik (buriluvchanlik) deb QXTning, katta egrilik
traektoriyalari bo‘yicha harakat talab etiladigan sharoitlarda cheklangan
maydonda o‘z holatini o‘zgartirish (shu jumladan orqaga yurish) imkonini
belgilaydigan
xususiyatlari
guruhiga
aytiladi.
Asosiy
baholash
13
ko‘rsatkichlari: QXTning minimal burilish radiusi, tashqi gabarit burilish
radiusi, ichki gabarit radiusi, harakatning gabarit tasmasi, orqaga yurish
boshqaruv harakatini amalga oshirishning murakkabligi va boshqalar.
