9
munosabatlar tizimi” sifatida tavsiflanadi. Kompyuter lingvistikasi va klassik
(mumtoz) tilshunoslik orasidagi farq quyidagi nuqtalarda ko’rinadi:
- Mumtoz tilshunoslikda til inson bilan mutanosiblikda, juftlikda ko’rib chiqiladi.
Ya’ni mumtoz tilshunoslik insonga yo’naltirilgan bo’ladi
va uning faol
ishtirokida qabul qilinadi. Kompyuter lingvistikasi esa tavsiflash jarayonida
insonni istisno qiladi va u ko’proq kompyuterga moslashtiriladi.
- Mumtoz tilshunoslik ko’proq tavsifiy (deskriptiv) xarakterga ega hisoblanadi.
Kompyuter lingvistikasi esa masalani miqdoriy xarakteristikalar va aniq
parametrlar asosida hal qiladi. Demak, mumtoz tilshunoslik ko’proq
tavsifiy
bayonga asoslansa, kompyuter lingvistikasi miqdoriy (kvantitativ) tavsifga,
algoritmlash,
modellashtirish, statistik tahlilga asoslanadi.
- Mumtoz tilshunoslik ko’proq nazariy xarakterga ega bo’lib, tilshunoslikning
nazariy masalalari bilan shug’ullanadi. Kompyuter lingvistikasi esa amaliy
harakterga ega bo’lib, til bilan bog’liq muammolarning
amaliy jihatlariga
e’tibor qaratadi hamda uni aniq maqsadga yo’naltirilgan dasturlar, metodlar,
tizimlar yordamida hal etish bilan shug’ullanadi.
- Mumtoz tilshunoslikning tahlil obyekti tabiiy til hisoblanadi
va tahlilda uning
mavjud barcha imkoniyatlari e’tiborga olinadi. Kompyuter lingvistikasida esa
ko’proq sun’iy tillarga (programmalashtirish tillari, algoritmik tillar)ga
tayaniladi, tabiiy tillarning mavjud imkoniyatlari cheklanadi,
bunda tabiiy tilga
ishlov berilib (
NLP), kompyuterga moslashtiriladi.
Fanlar hamisha o’zaro uzviy bog’liqlik va hamkorlikda ish ko’radi, ular bir-
birisiz yashay olmaydi. Jumladan, kompyuter lingvistikasi
fani ham bundan
mustasno emas. Kompyuter lingvistikasi mantiq, informatika,
statistika, semiotika,
kibernetika, ehtimollar nazariyasi kabi turli fan sohalari bilan o’zaro aloqadorlikda
ish ko’radi.
