132
Armaniston.
Barcha MDH mamlakatlaridagidek, Armanistonda har bir
shaxsni jamiyatda ta’lim olish huquqiga ega ekanligi va uni ijtimoiy
kelib
chiqishi, jismoniy xolatidan qatiy nazar ta’lim olish huquqini
ta’minlaydi. Shu bois oxirgi 10 yil ichida Armanistonda ijtimoiy
himoyaga muhtoj, kam ta’minlangan
oilalar farzandlari, yetim
bolalar, imkoniyati cheklangan bolalarni ijtimoiy qo‘llashga, ta’lim
olish masalasiga katta e’tibor berilmoqda. Shuningdek,
inklyuziv
ta’lim tizimini shakllantirish va rivojlantirishga oid dastlabki ishlar
olib borilmoqda.
Qo‘shimcha yordam ko‘rsatuvchi xodimlar va yordamchi xiz-
matlarni jalb qilish uchun, inklyuziv ta’limni moliyalashtirish masa-
lasi davlat tomonidan ma’qullanib, 2006 yilda inklyuziv maktablarga
qo‘shimcha mablag‘ ajratildi.
Armanistonda 49 inklyuziv maktab mavjud bo‘lib 700 ta
jismoniy, aqliy va ijtimoiy muammosi bo‘lgan bolalar ta’lim oladilar.
Bu maktablar inklyuziv ta’lim jarayonini
rivojlantirish va kengay-
tirish uchun resurs bo‘lib xizmat qiladi.
Armanistonda maxsus ehtiyojli bolalarni ehtiyojini qondirishni
davomiyligini ta’minlash maqsadida maxsus va inklyuziv ta’lim
jarayonini nafaqat asoslash, rivojlantirish uchun imkoniyat yaratishga
xukumat parlamenti tomonidan bir qator qonun va qarorlar qabul
qilingan.
Rivojlangan, ijtimoiy himoyaga muxtojligi sifatida qarashlarini
davom etishidir. Bunday eskicha yondashish davomiyligi hamma
uchun bir xil bo‘lgan yangi inklyuziv ta’lim muxitini shakllantirishda
qiyinchiliklar tug‘diradi. Jamiyatda notug‘ri stereotipni va psixologik
komplekslarni shakllanganligini yo‘q qilish va inklyuziv ta’lim
muxitini shakllantirishning eng ma’qul va to‘g‘ri yo‘li
sinfda va
sinfdan tashqarida bolalar orasida hamkorlik qilishi. Shu fanni
133
o‘qitadigan o‘qituvchi hamda shu sinfda o‘qiydigan o‘quvchilar, ota-
onalari, zaruriyat tug‘ilganda maxsus pedagoglar,
psixologlar va
ijtimoiy ishchilarning faoliyatidir. Interfaol usulda o‘zaro yordam
ko‘rsatishga asoslangan guruhlarda o‘qitish metodi.
Armaniston respublikasining ma’lumotlariga ko‘ra inklyuziv
maktablarni umumta’lim muassasalari deb qarashmaydi. Bu maktab-
larda imkoniyati cheklangan bolalar sog‘lom
bolalar bilan yonma-
yon formal o‘qiydilar. Shuning uchun ham inklyuziv maktabda
birgalikda ta’lim olish jarayonida individual mashg‘ulotga jiddiy
e’tibor
beriladi, aks xolda maxsus sharoitdagi ta’limga ehtiyoji
bo‘lgan o‘quvchilar o‘qishdan orqada qoladi.
