|
O. Sirojov, D. Mirjavharova, E. AxmedovBog'liq DinshunoslikTayanch so’z va iboralar:
Ijtimoiy ong shakli, g’ayri tabiiy kuchlar, to’ldiruvchilik,
birlashtiruvchilik, nazorat qilish, aloqa bog’lovchilik, tarbiyalovchilik, psixologik,
gnesologik, ijtimoiy.
1-masala bayoni
: .«Din» arabcha so’z bo’lib, o’zbek tilida «ishonch»,
«ishonmoq» degan ma’nolarni anglatadi. Dinning mazmun va mohiyatini ilohiy-
diniy va ilmiy nuqtai nazardan tushunish mavjud.
Din ham boshqa ta’limot, qarash, nazariyalar singari tabiat, jamiyat, insonning
mohiyatini, mavjudligi va yashashi kabi muammolarga ilohiyotdan kelib chiqqan
holda javob berib kelgan.
Din inson e’tiqodi, ruhiy-ma’naviy dunyosi, his-tuyg’ulari, axloqiy va estetik
tasavvurlari bilan bog’liq murakkab dunyoqarash bo’lib, u o’zicha Olloh nomidan
hayot muammolarini echib, unga javob berib kelgan.
Agar biz barcha dinlarga nazar tashlasak ular foniy, o’tkinchi dunyo azob-
uqubatlari va yovuzliklaridan qutulish, yaxshilik va ezgulikka, yuksak axloqiylikka
intilish g’oyalari bilan sug’orilganligini ko’ramiz. Bulardan tashqari asrlar
davomida din na faqat insonlar hayotida, balki jamiyat ma’naviy, hattoki ayrim
davrlarda siyosiy hayotida ham muhim rol’ o’ynab kelgan, ahamiyat kasb etgan.
Xozirda mavjud barcha jahon dinlari umumbashariy qadriyatlarga tayanib inson va
jamiyat axloqiy va ruhiy kamolotiga ta’sir o’tkazib kelganligi tufayli asrlar osha
yashab kelmoqda. O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti Islom Karimov
2000 yil sentyabrida Toshkentda bo’lib o’tgan dindorlarning xalqaro anjumani
ishtirokchilariga tabriknomasida dinga shunday baho berilgan: «Din inson ruhini
poklashi, odamlar o’rtasida mehr-oqibat tuyg’ularini mustahkamlashi, milliy
an’analarni asrashga xizmat qilishi bilan har qanday jamiyat hayotida muhim o’rin
tutadi»
2
.
Diniy e’tiqod xudo, payg’ambar, farishta, iblis, shayton, avliyo, arvoh va boshqa
xil ins-jinslar bilan bog’liq tushunchalargina bo’lib qolmay, balki asrlar davomida
kishilar hayotida shakllanib kelgan turli urf-odatlar, ijtimoiy va oilaviy turmush
normalarini belgilab beruvchi qonun-qoida, axloq kodeksi hamdir.
Jamiyat va insoniyat tarixiy taraqqiyoti davomida din nima degan savolga turlicha
javob berib kelingan.
|
| |
