O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti temirova m. I., Musayev s. S

Download 1,97 Mb. Pdf ko'rish
bet	20/133
Sana	09.12.2023
Hajmi	1,97 Mb.
	#114619

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 133

Bog'liq
CHARM VA MO’YNA TEXNOLOGIYASI

2.1.2. Mo‘yna tasnifi va tavsifi
Mo‘ynalar asosan tashqi ko‘rinishi belgilariga qarab
tasniflanadi, Chunki turli mo‘yna hayvon terilari bir-biridan juda
farq qiladi. Bunga bog‘liq ravishda, mo‘yna, jun qoplamining
holatiga, rangiga, o‘lchamlari, nuqsonlari, immitatsiyasiga qarab
bo‘linadi. Mo‘ynaning hamma turlari bo‘yicha tasniflanadigan
yagona standart mavjud emas. Buning sababi shundaki, mo‘yna
sanoatida ellikdan ortiq turdagi hayvon terilariga ishlov beriladi. Bu
terilarning xossalari biologik belgilariga qarab, juda bir-biridan farq
qiladi. Bundan tashqari, mo‘yna sifatiga xom ashyoga birlamchi
ishlov berish va ishlab chiqarish usullari ta’sir ko‘rsatadi.
Mo‘yna ishlab chiqarish jarayonlarida mo‘ynaning teri
to‘qimasi bilan birga jun qoplamining xossalari ham o‘zgaradi.
Ishlov berishda teri to‘qimasi yumshoqlik, plastiklik xususiyatiga
ega bo‘ladi va uning suvga, terlashga, kimyoviy moddalar hamda
mikroorganizmlar ta’siriga chidamligi oshadi.
Mo‘ynabop qo‘y terilari, juni kalta qilingan, tabiiy yoki
ranglangan holda ishlab chiqariladi. Jun qoplamining tepa qismiga
maxsus ishlov beriladi va buning yaltiroqligi ortib, yuqori qismi
to‘g‘rilanadi. Mo‘ynabop qo‘y terilarining jun qoplamiga hozirgi
kunda qunduz, dengiz mushugi, suv kalamushi, sassiqko‘zan
mo‘ynalariga o‘xshatib (imitatsiya) ishlov beriladi.
Uy quyonidan ishlab chiqarilgan mo‘yna terilari sochli (tabiiy
va ranglangan), bir qismi qirqilgan (dengiz mushugiga yoki
qimmatbaho mo‘yna turlariga o‘xshatib ranglangan), bir qismi
qirqilgan va juni yaxshilanganlarga bo‘linadi.

29
III bob. CHARM VA MO‘YNA ISHLAB CHIQARISH
XOM ASHYOLARI
3.1. Xom ashyoga dastlabki ishlov berish va uning
xususiyatlari
Charm va mo‘yna ishlab chiqarish xom ashyolariga uy va
yovvoyi hayvonlar terisi kiradi. Charm ishlab chiqarish bosh
manbai chorvachilik hisoblanadi. Charm sanoati uchun uy
hayvonlaridan: qoramollar, ot, eshak, xachir, tuya, qo‘y, echki,
cho‘chqa, bug‘u terilari xom ashyo sifatida ishlatilsa, yovvoyi
hayvonlardan yovvoyi echki, bug‘u, cho‘chqa, dengiz hayvonlari
(dengiz mushugi, kit, morj) va boshqa hayvonlar terilari ishlatiladi.
Charm va mo‘yna ishlab chiqarishning muhim xususiyati, bu
uning qimmatbaholigi hisoblanadi. Shu sababli, tannarxni
kamaytirish maqsadida xom ashyodan to‘liq foydalanishga harakat
qilinadi.

Download 1,97 Mb.

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 133

Download 1,97 Mb.

Pdf ko'rish