138
badan-tarbiya yoki harbiy о‘qituvchilari bilan birgalikda о‘tkaziladi.
Kо‘p kunlik ekskursiya – rejasini pedagogik kengashda tasdiqlanadi.
Ekskursiyaga tayyorgarlik
Ekskursiyaning
samaradorligi
kо‘p
jihatdan uni puxta
tayyorlanishiga bog‘liq.
Har bir ekskursiya ham tashkiliy hamda nazariy jihatdan puxta
tayyorgarlik va aniq reja asosida о‘tkazishni talab qiladi.
Tayyorgarlik ishlari quyidagicha amalga oshiriladi:
Ekskursiyaning mavzusi va maqsadi belgilanadi, keyin unda
о‘quvchilar о‘zlashtirishi mо‘ljallangan о‘quv
materialining mazmuni
aniqlanadi. О‘qituvchi ekskursiyaga borishdan bir necha kun oldin о‘zi
о‘sha ekskursiya joyi va marshrutini kо‘rib keladi, (ya’ni taxminiy
ekskursiya qilib keladi). Bunda о‘rganiladigan obyektlar va qulay
marshrut tanlanadi, qayerda, qanday material yig‘ish
va qayerda
tushuntirish hamda suhbatlar о‘tkazish mumkinligi belgilanadi,
ekskursiya uchun qancha vaqt sarflanishi aniqlanadi. Ekskursiya uchun
zarur bо‘lgan jihoz va materiallar oldindan tayyorlab qо‘yiladi (kompas,
lupa, belkurak, boltacha, metr, ip,
etiketkalar, gerbariy uchun papkalar,
bonkachalar).
О‘qituvchi
taxminiy
ekskursiya
о‘tkazish
va
о‘rganiladigan о‘quv materialining mazmunini aniqlash asosida haqiqiy
ekskursiya rejasini tuzadi. Reja ekskursiyaning borish izchilligi va
о‘qituvchi bilan о‘quvchilarning ish metodlari (tushuntirish, suhbat va
mustaqil amaliy ishlar: kuzatish obyektni topib olish, materialni yig‘ish,
kabilar).
О‘tkaziladigan ekskursiya haqida о‘quvchilar bir necha kun oldin
ogohlantiriladi. Bunda ekskursiya joyi, qachon jо‘nalishi va qancha vaqt
davom etishi о‘quvchilarga aytiladi. О‘qituvchi
ekskursiyadan oldingi
darsda о‘quvchilarga darslik va boshqa manbalardan ekskursiya
mavzusiga oid nimalarni о‘qib takrorlash kerakligini vazifa qilib beradi.
Qishloq xо‘jaligi, ishlab chiqarish, muzey va milliy tadqiqot
muassasasi
kabi
joylarda
о‘tkaziladigan
ekskursiyalar alohida
tayyorgarlikni talab qiladi. Bunda avvalo ekskursiya va uning vaqti
