Bolalarning yosh xususiyatlari




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/106
Sana02.08.2024
Hajmi3,92 Mb.
#269074
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   106
Bog'liq
Pedagogikasi

2.4. Bolalarning yosh xususiyatlari
va ularni tarbiyalash
Ta’lim va tarbiyaning mazmuni, vositalari, metodlari bolalar­
ning rivojlanish jarayoni, ularning yoshi bilan izohlanadi. Jum - 
ladan, kichik yoshdagi bolalar bilan ish olib borganda ulaming 
mustaqil hayotga butunlay moslashmaganligi hisobga olinadi.
Keyingi yosh guruhlarida maktabgacha yoshdagi bolaning mus- 
taqilligi va moslashishi ancha oshib boradi, shunga muvofiq tarzda 
ta’lim-tarbiyaviy ishlaming vazifalari, mazmuni, vositalari va m e­
todlari o'zgaradi. Bolaning maktabgacha yoshning oxiriga borib 
erishgan rivojlanish darajasi ular bilan olib boriladigan ta’lim - 
tarbiya ishini murakkablashtirish imkonini beradi.
Tarbiya vazifalari, mazmuni, metodlarini yoshga qarab taba- 
qalashtirish fanda qabul qilingan odam hayotini davrlarga bo'lishga 
tayanadi. Bir tomondan, vaqtni orqaga qaytarib bo‘lmasligi, odam
umrining qancha davom etishi va ikkinchi tomondan, tarbiya v a
ta’lim sistemasi bilan izohlanadigan ruhiy rivojlanishning olg‘a
harakat qilishi yoshga qarab tabaqalashtirishning asosi hisoblanadi- 
Yosh davrlari — odam rivojlanishining majburiy bosqichlaridir.
19


Har bir yosh davri yashalgan yosh, organizm biologik sistema- 
larining yetilish darajasi, ularning vazifalari, shu bilan birga odam- 
ning hayotiy tajribasi, bilimlarining hajmi, faoliyat turlari va maz- 
muni bilan belgilanadi.
Yosh kattalashgan sari ruhiy faoliyat boyib boraveradi, shu 
bilan birga teskari jarayon ham ro‘y beradi, shu sababli har bir 
yosh uchun shaxsning sensor, aqliy, hissiy, irodaviy, sababiy 
tomonlari kabi xususiyatlar xosdir, ular orasidagi o ‘zaro aloqa 
o‘zgaradi, bu esa rivojlanishning umumiy darajasiga, xulq-atvomi 
tartibga solishga ta ’sir ko‘rsatadi. Yosh bilan birga faoliyatning 
yetakchi turi ham o‘zgaradi. Biroq shaxsning ruhiy rivojlanish 
darajasi faqat yashalgan yillar natijasi emas: har qanday yoshda, 
ayniqsa, bolalikda tarbiya va ta ’lim sistemasi, shaxsning faoliyati 
va faolligi hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi. Yosh bilan bog‘liq rivojla­
nish muddatlarida o ‘ziga xos siljishlar ham bo‘lishi mumkin.

Download 3,92 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   106




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish