• «Genrix III va uning aaroyi»
  • ALEKSANDR DYUMA OTA (1 8 0 2 -1 8 7 0 -y .)




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet51/134
    Sana27.09.2024
    Hajmi9,43 Mb.
    #272697
    1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   134
    Bog'liq
    Jahon tetri tarixi

    ALEKSANDR DYUMA OTA (1 8 0 2 -1 8 7 0 -y .)
    Aleksandr Dyum a (O ta-D yum a) rom antik dram a turining 
    qaror topishida V. Gyugo bilan hamfikrlikda ijod qilgan bo'lib, u 
    o'zbek kitobxonlari va tomoshabinlariga m ushketyorlar haqidagi 
    trilogiya, «G raf M onte-Kristo* rom ani kabi sarguzasht adabiyot- 
    ning m um toz nam unalari bilan tanish bo'lgan yirik adib va dram a- 
    turgdir. XIX asrning 20—30 yillari u rom antiklar harakatining faol 
    ishtirokchisiga aylanadi.
    D yumaning adabiy merosida dramaturgiya e ’tiborli o'rin
    tutadi. U oltm ish oltita pyesa muallifi bo'lib, ularning ko'pchiligini 
    30—40 yillari yozgan.
    121


    «Odeon». teatrida sahnalashtirilgan 
    «Genrix III va uning
    aaroyi»
    (1829) asari unga adabiy va teatr shuhrati keltirgan birinchi 
    pyesasi b o id i. Bu muvaffaqiyat uning keyingi 
    «Antoni»
    (831), 
    «Ajal
    minoras»
    (1832), 
    «Kin yoki Daho va sayoqlik»
    (1836) pyesalari bilan 
    yanada m ustahkam lanadi.
    D yum a 
    pyesalari 
    rom antik 
    dram a 
    turining ajoyib 
    na- 
    m unalaridir. U larda kundalik tam ballarcha zerikarli turm ush tar- 
    ziga zid o ‘laroq, o ‘tli ehtiroslar, xalovatsiz olishuvlar og‘ushida ya- 
    shovchi jo 'sh q in qalbli qahram onlar haqida hikoya qilingan.
    Dyum a pesalarida Gyugo asarlaridagidek isyonkorlik cho'g'i 
    yo‘q. Lekin «G enrix JII», «Ajal minorasi» asarlarida m uallif feodal 
    olainning daxshatli ko'rinishlarini tasvir etib, qirol va hukm dor zo- 
    dagonlar doirasining jinoyatkorona kirdikorlarini fosh etgan. 
    Zam onaviy mavzudagi asarlar («Antoni», «Kin»)da esa yovuzlik va 
    beboshlikka qarshi kurash ochgan yo'qsil qahram onlam ing fojiona 
    qismatlari ifodalangan.
    Dyuma ham boshqa rom antik dram aturglar kabi o 'z asarlarida 
    xazin, mungli lavhalarga keng o 'rin ajratgan: o'lim , jazo sab- 
    nalarida jism oniy azoblanish holatlari tez-tez uchraydi.
    Dyuma «Tarixiy teatr* deb ataluvchi teatr tashkil etib, uning ilk 
    pardasini 1847-yili «QiroIicha Margo» spektakli bilan ochadi. Teatr 
    uzoq yashamagan bo'lsa-da (1849-yili yopilgan), lekin u Parijning 
    hiyobon teatrlari orasida nufuzli o'rin tutib keldi. Zam onasining ar- 
    doqli qalamkaslii, serzavq qalb sohibi Aleksandr O ta-D yum a asarlari 
    O 'zbekistonda ham keng m a’lum. Uning «Uch mushketyor*, «Graf 
    M onte-Kristo* kabi romanlari o'zbek tiliga tarjim a qilinib, ki- 
    tobxonlar orasida keng shuhrat qozongan. «Qora lola» romoni bo'yi- 
    cha videofilm, (rejissor M. Yunusov) yaratilgan, «Ajal minorasi» 
    dramasi teatr san’ati institutida aw al diplom spektakli (rejissor — B. 
    Nazarov), so'ng Xamza nomli akademik dram a teatrida 1972-yili 
    B.Yo'ldoshev tom onidan sahnalashtirilgan.

    Download 9,43 Mb.
    1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   134




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    ALEKSANDR DYUMA OTA (1 8 0 2 -1 8 7 0 -y .)

    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish