|
Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари
|
| bet | 10/35 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 2,59 Mb. | | #248915 |
Bog'liq ShNQ-2.05.02-07 lotinReja va bo‘ylama kesim
4.23. Yo‘lning reja va bo‘ylama kesimini loyihalashni tezlikning o‘zgarishi va cheklanishini iloji boricha kamaytirish, harakat xavfsizligi va qulayligini ta’minlash, 1.8-bandga asosan istiqbol davridan keyin yo‘lni rekonstruksiya qilish sharoitlaridan kelib chiqqan holda bajarish zarur.
Reja va bo‘ylama kesim elementlari belgilanayotganda asosiy ko‘rsatkichlar sifatida quyidagilar qabul qilinishi kerak:
bo‘ylama nishabliklar - eng ko‘pi bilan 30‰;
avtomobilning to‘xtashi uchun ko‘rish masofasi - kamida 450 m;
rejadagi egrilik radiuslari - kamida 3000 m;
bo‘ylama kesimdagi egrilik radiuslari:
qabarikda - kamida 70000 m;
botiqda - kamida 8000 m;
bo‘ylama kesimdagi egrilik uzunligi:
qabarikda - kamida 300 m;
botiqda - kamida 100 m.
Bo‘ylama kesim loyiha chizig‘i singan joyida nishabliklarning algebraik farqi I va II toifali yo‘llarda 5 ‰ va undan ortiq, III toifali yo‘llarda 10 ‰ va undan ortiq, IV, V toifali yo‘llarda 20 ‰ va undan ortiq bo‘lsa bo‘ylama egrilik hisoblanishi va loyhalanishi lozim.
Mahalliy sharoitlar sababli yo‘l atrofidagi joylardan yo‘lga odamlar va hayvonlar chiqib qolishi mumkin bo‘lsa, yo‘l katnov qismi chetidan I-III toifali yo‘llarda 25 m, IV, V toifali yo‘lda 15 m li masofada yon ko‘rinishni ta’minlab berish lozim.
4.24. Agar joy sharoitlari bo‘yicha 4.23-band talablarini bajarishga imkoniyat bo‘lmasa, yoki ularni bajarish katta qurilish xarajatlariga va ish hajmining oshishiga olib kelsa, loyihalash vaqtida 1.8-bandda ko‘rsatilganlarni hisobga olgan holda, texnik-iqtisodiy taqqoslash asosida me’yorlarni kamaytirishga ruxsat etiladi. Bunda chegaraviy ruxsat etilgan me’yorlarni 4-jadvalda ko‘rsatilgan yo‘l toifasi bo‘yicha 14-jadvaldagi hisobiy harakat tezligidan kelib chiqib qabul qilish lozim.
Izohlar: 1. Agar tog‘li sharoitda II-IV toifali yo‘llar yo‘nalishini keskin o‘zgartirish zaruriyati tug‘ilsa, serpantin qurilishiga ruxsat etiladi.
2. Tog‘li joyning ayrim murakkab sharoitlarida (absolyut belgisi dengiz sathidan 3000 m dan baland bo‘lgan joylar bunga kirmaydi) uzunligi 500 m gacha bo‘lgan qismlar uchun tegishli asoslash natijasida, 1.8- bandni hisobga olgan holda, 14-jadvaldagi me’yoriy eng katta bo‘ylama nishabliklarni ko‘pi bilan 20 ‰ gacha oshirishga ruxsat etiladi.
3. I toifali yo‘llarning qatnov qismi tog‘li va past-baland joylarda ko‘tarilish va tushish yo‘nalishlari uchun alohida loyihalanayotganida tushish yo‘nalishi uchun bo‘ylama nishabliklarni ko‘tarilish nishabligiga nisbatan oshirishga ruxsat etiladi, lekin bu oshirish 20 ‰ dan oshmasligi kerak.
4. Tog‘li joylarda yo‘lning tonnellarga kelish qismi loyihanayotganda tonnel peshtog‘idan 250 m masofada yo‘lning bo‘ylama kesim nishabligi eng ko‘pi bilan 45 ‰ dan oshmasligi kerak.
4.25. Rejadagi egrilik radiusi 2000 m va undan kam, kelish yo‘llarining barcha toifalari uchun esa 400 m va undan kam bo‘lsa o‘tish egriliklari ko‘zda tutilishi lozim. Bunda “Manzaraviy loyihalash” bo‘limi ko‘rsatmalarini hisobga olish zarur. O‘tish egriligining eng kichik uzunligini 15-jadvaldan qabul qilish lozim.
4.26. Rejaning kichik radiusli qismlaridagi eng katta bo‘ylama nishabliklar 14-jadvaldagi me’yoriy nishabliklarga nisbatan 16-jadval asosida kamaytirilishi kerak.
4.27. Rejadagi egrilikning ichki tomonidagi ko‘rish masofasini ta’minlash maqsadida o‘rmon va butazorlardan tozalanadigan tasma kengligi, o‘yma yonbag‘rining kesilish qiymati va binolarini ko‘chirish masofasi hisoblash asosida aniqlanadi, bunda o‘yma yonbag‘ri qirqimining sathi yo‘l poyi qoshining sathi bilan bir tekislikda qabul qilinishi kerak.
4.28. Tog‘ sharoitlarida nishabligi uzoqqa cho‘zilgan qismlar uzunligini nishablikning qiymatiga qarab, lekin 17-jadvalda keltirilgan qiymatdan oshmagan holda belgilanadi.
14-jadval
Hisobiy tezlik,
km/soat
|
Eng katta bo‘ylama
nishablik-lar, ‰
|
Eng kichik qo‘rish masofasi, m
|
Egrilikning eng kichik radiuslari, m
|
rejada
|
bo‘ylama kesimda
|
To‘xtash uchun
|
qarama-
qarshi
avtomobilni
|
asosiy
|
tog‘li
joylarda
|
qabarik
|
botiq
|
asosiy
joyda
|
tog‘li
joylarda
|
150
|
30
|
300
|
-
|
1200
|
1000
|
30000
|
8000
|
4000
|
120
|
40
|
250
|
450
|
800
|
600
|
150008
|
5000
|
2500
|
100
|
50
|
200
|
350
|
600
|
400
|
10000
|
3000
|
1500
|
80
|
60
|
150
|
250
|
300
|
250
|
5000
|
2000
|
1000
|
60
|
70
|
85
|
170
|
150
|
125
|
2500
|
1500
|
600
|
50
|
80
|
75
|
130
|
100
|
100
|
1500
|
1200
|
400
|
40
|
90
|
55
|
110
|
60
|
60
|
1000
|
1000
|
300
|
30
|
100
|
45
|
90
|
30
|
30
|
600
|
600
|
200
|
Izoh: To‘xtash uchun ko‘rishning eng kichik masofasi avtomobil haydovchisi ko‘zining qatnov qism yuzasidan 1,2 m bo‘lgan balandlikdan, harakat tasmasining o‘rtasida joylashgan, balandligi 0,2 m va undan katta bo‘lgan barcha predmetlarni ko‘rishni ta’minlash kerak.
15-jadval
Aylanma egrilik radiusi, m
|
30
|
50
|
60
|
80
|
100
|
150
|
200
|
250
|
300
|
400
|
500
|
600-1000
|
1000-2000
|
O‘tish egriligi uzunligi, m
|
30
|
35
|
40
|
45
|
50
|
60
|
70
|
80
|
90
|
100
|
110
|
120
|
100
|
16-jadval
Rejadagi egrilik radiusi, m
|
50
|
45
|
40
|
35
|
30
|
Eng katta bo‘ylama nishabliklarni 14-jadvalda keltirilgan me’yorlarga nisbatan kamaytirish, ‰, kamida
|
10
|
15
|
20
|
25
|
30
|
4.29. Tog‘ yo‘llarning murakkab qismlarida uzoqqa cho‘zilgan qiyaliklarni (60 ‰ dan ortiq) bo‘ylama nishabliklari (20% va undan kam) kamaytirilgan qismlar yoki avtomobillar to‘xtashi uchun maydonchalarni kiritish, ular orasidagi masofalarni 17-jadvalda ko‘rsatilgan qiymatdan oshmaslik shartlari bilan ruxsat etiladi.
Avtomobillar to‘xtashi uchun maydonchalar o‘lchami hisoblab aniqlanadi, lekin kamida 3-5 ta yuk avtomobillariga mo‘ljallanishi kerak. Ularni joylashtirish o‘rni o‘pirilish, tosh tushish to‘xtashi uchun xavfsiz sharoitni aniqlab va suv manbai yaqinida tanlanadi.
Nishabligi 50 ‰ dan ortiq tushish yunalishlarida, maydonchalar borligidan katiy nazar, tushish oxirida joylashgan kichik radiusli egriliklar oldida, shuningdek tushishning to‘g‘ri qismlarida har 0,8-1,0 km da avariyadan saqlovchi chiqish yo‘li ko‘zda tutilishi lozim. Avariyadan saqlovchi chiqish yo‘li elementlari avtopoezdning xavfsiz to‘xtash shartidan kelib chiqqan holda hisoblab topiladi.
17-jadval
Bo‘ylama nishablik, ‰
|
Dengiz sathidan balandda, m, qism uzunligi, m
|
1000
|
2000
|
3000
|
4000
|
60
|
2500
|
2200
|
1800
|
1500
|
70
|
2200
|
1900
|
1600
|
1300
|
80
|
2000
|
1600
|
1500
|
1100
|
90
|
1500
|
1200
|
1000
|
-
|
4.30. Serpantinlarning loyihalash me’yorlarini 18-jadval bo‘yicha qabul qilish zarur.
18-jadval
Serpantin elementlarining o‘lchamlari
|
Serpantinni loyihalash me’yorlari,
hisobiy harakat tezligida, km/soat
|
30
|
20
|
15
|
Rejadagi egriliklarning eng kichik radiusi, m
|
30
|
20
|
15
|
Virajdagi qatnov qismning ko‘ndalang nishabligi, ‰
|
60
|
60
|
60
|
O‘tish egriligining uzunligi, m
|
30
|
25
|
20
|
Qatnov qismini kengaytirish, m
|
2,2
|
3,0
|
3,5
|
Serpantin chegarasidagi eng katta bo‘ylama nishablik, ‰
|
30
|
35
|
40
|
Izoh: Radiusi 30 m dan kichik bo‘lgan serpantin faqat IV toifali yo‘llarda, uzunligi 11 m dan bo‘lgan avtopoezdlar harakati taqiqlangan sharoitdagina ruxsat etiladi.
4.31. Bir serpantinni tutashtiruvchi egrilik oxiri va keyingi serpantinni tutashtiruvchi egrilik boshi orasidagi masofani iloji boricha kattaroq qabul kilish kerak, lekin bu masofa II-III toifali yo‘llar uchun 400 m dan va IV toifali yo‘llar uchun 300 m dan kam bo‘lmasligi lozim.
4.32. Serpantinning qatnov qismini tashqi yo‘l yoqasi hisobidan 0,5 m ga kengaytirish ruxsat etiladi, qolgan qismini esa ichki yo‘l yoqasi va yo‘l poyini qo‘shimcha kengaytirish orqali amalga oshirish kerak.
|
| |
