O‘zbekistonning milliy yer usti suv resurslari
Daryo havzasi
O‘rtacha ko‘p yillik suv oqimi,
km
3
/yil
Amudaryo havzasi
4,82
Surxondaryo
3,25
Qashqadaryo
1,06
Zarafshon
0,51
Sirdaryo havzasi
6,65
Farg‘ona vodiysi daryolari
1,50
O‘rta oqim daryolari
0,36
Chirchiq, Ohangaron
4,79
Jami:
11,47
Manba:
Suv O‘zbekiston kelajagi uchun muhim hayotiy
resurs.
Toshkent,
BMT
Taraqqiyot
dasturi
O‘zbekistondagi vakolatxonasi, 2007.
96
1.23-jadval
Orol dengizi havzasi
va O‘zbekistonning yer osti suv resurslari
Hududlar
Yer osti suv resurslari,
km
3
/yil
Yer osti
suvlarini
ishlatish,
km
3
/yil
Jami
sh.j. mineralizatsiyasi,
g/l
1
1-3
3-5
≥5
Orol dengizi havzasi
61,7
22,7
7,8
3,6
27,6
8,78
O‘zbekiston
19,1
13,5
2,2
2,0
1,4
4,92
shu jumladan,
Amudaryo havzasida
8,1
3,1
1,6
2,0
1,4
0,95
Sirdaryo havzasida
11,0
10,4
0,6
–
–
3,97
Orol dengizi havzasi suv resurslarining umumiy hajmi
tarkibida yer osti suvlarining ulushi ham salmoqli bo‘lib, ular
Amudaryo va Sirdaryo daryolari havzalari bo‘yicha quyidagicha
taqsimlangan (1.23-jadval).
Sobiq ittifoq davrida tasdiqlangan Sirdaryo (1983) va
Amudaryo (1984) daryolari havzalari suv resurslaridan kompleks
foydalanishning Bosh sxemalari qoidalariga amal qilish bo‘yicha
Qozog‘iston, Qirg‘iziston, O‘zbekiston, Tojikiston va Turkmani-
ston Respublikalari o‘rtasida imzolangan “Suv manbalaridan
foydalanishni boshqarish va ularni muhofaza qilish to‘g‘risida”
Olmaota shahrida, 1992 yilda imzolangan Bitimga asosan Orol
dengizi havzasi (transchegaraviy daryolar) suv resurslaridan
O‘zbekistonning foydalanishi uchun ajratilgan ulush yiliga 63,02
km
3
ni tashkil qilgan (1.24-jadval).
Biroq voqealarning oxirgi chorak asr davomidagi rivoji
davlatlararo kelishuvlarga har doim ham amal qilinavermasligini,
balki havza mamlakatlari suv resurslarini o‘z manfaatlaridan
kelib chiqib boshqarishlarini ko‘rsatdi.
97
1.24-jadval
Orol dengizi havzasi suv resurslaridan O‘zbekiston
foydalanishi uchun ajratilgan ulush (km
3
/yil hisobida)
Daryo
havzasi
O‘zan
Irmoq-
lar
Jami
Yer osti
suvlari
Zovur
suv- lari
Jami
Sirdaryo
10,49
9,2
19,69
1,59
4,21
25,49
Amudaryo
26,92
6,98
33,9
1,00
2,63
37,53
Jami
37,41
16,18
53,59
2,59
6,84
63,02
Manba:
Sirdaryo (1983) va Amudaryo havzalarida (1984) suv
resurslaridan
kompleks
foydalanish
sxemalari,
Sredazgiprovodxlopok.
Natijada Orol dengizi havzasi suv resurslaridan foydalani-
shning ko‘rsatkichlari XXI asrning birinchi o‘n yilliklarida
quyidagi o‘rtacha qiymatlarga ega bo‘ldi (1.25-jadval).
1.25-jadval
|
