|
Shvetsariya taraqqiyot va hamkorlik agentligi
Pdf ko'rish
|
| bet | 91/197 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 13,74 Mb. | | #247359 |
Bog'liq 2rvAPcPsrRZZdBe1KYZc6NQtkhIVSPBObuzOsPV5h)
tuproq eroziyasi kamayadi.
Ekinlarni tomchilatib sug‘orilganda suv ariqdan oqmaydi,
natijada dalaning tuprog‘i yuvilmaydi va suv daladan oqib chiqib
ketmaydi.
Natijada dala tuprog‘ining eroziyasi butkul bartaraf etiladi,
eng muhimi, uning unumdor qatlami dalaning o‘zida saqlanib
qoladi.
i)
ekin dalasidan foydalanish koeffitsenti ortadi.
Tomchilatib sug‘orilganda o‘qariqlar olinmaganligi hisobiga
dalaning ekin yetishtiriladigan maydoni kengayadi. Texnikadan
foydalanish kamayganligi bois, odatda, dalaning boshi va
etagidan texnika vositalari harakatlanishi uchun ajratiladigan
maxsus joy qoldirish zaruriyati yo‘qoladi. Dalaning deyarli
barcha qismida ekin yetishtirish imkoniyati yaratiladi. Aynan shu
omillar ekin dalasidan foydalanish koeffitsienti yuqori bo‘lishini
ta’minlaydi.
j)
ekin dalasi tuprog‘ining meliorativ holati yaxshilanadi.
Qishloq xo‘jaligi maydonlarida ekinlar tomchilatib
sug‘orilganda suvning tuproqqa behuda singishi kuzatilmaydi,
sizot suvlari sathining ko‘tarilishi, ekin maydonining sho‘rlanishi
va botqoqlanishi kabi holatlar bartaraf etiladi.
Natijada, zax qochirish va sho‘r yuvish kabi tadbirlarga hojat
206
qolmaydi.
Eng asosiysi, yer osti sizot suvlari sathini pasaytirish uchun
ekin dalasi atrofida zovurlar qazishga hojat qolmaydi.
4.3. Tomchilatib sug‘orish tizimlarini o‘zaro
farqlanishi (turlari)
Tomchilatib sug‘orish tizimlarini foydalanilayotgan bosim,
tuproqni namlash konturi, tomizgichli sug‘orish shlangi,
qo‘llanilgan tomizgich turiga ko‘ra bir nechta turlarga ajratish
mumkin:
– foydalanilayotgan
bosimga ko‘ra:
1) sun’iy bosimli;
2) tabiiy bosimli.
– loyihalashda qo‘llanilgan
texnik yechim va tizimni
ishlatilish rejimiga ko‘ra:
1) yirik sektorli;
2) kichik sektorli.
– tuproqni namlash
konturiga ko‘ra:
1) chiziqli namlovchi (polosa,
chiziq);
2) nuqtaviy namlovchi
(ildiz atrofini).
– tomizgichli sug‘orish
shlangining turiga ko‘ra:
1) qalin devorli (ko‘p yillik);
2) yupqa devorli (tomizgichli
lentalar).
– tomizgich turiga ko‘ra:
1) shlangni teshib o‘rnatiladigan
tomizgichli (drip off);
2) shlangni ichiga o‘rnatiladigan
tomizgichli (drip in).
|
| |
