Tarbiyainstituti b. B. Musayev




Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/110
Sana03.12.2023
Hajmi4,09 Mb.
#110476
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   110
Bog'liq
Sport metrologiyasi Musayev B. B.

W = -
12 S
(5.1)
/m
2
(m
3
- r i )

bunda S — har bir sportchi uchun berilgan rang (daraja)
qiymatlari yig‘indisi o‘rtacha arifmetik kattaligidan og'ishlari
kvadratlari yig‘ indisi. Har bir sportchi olgan ranglar yig‘ indisining
o ‘rtacha arifmetik qiymatini quyidagi formula bo‘yicha aniqlash
mumkin: 
,
1
+ n
(5.2)
m ■
Ekspertlar fikrlarining o‘zaro moslik darajasiga bog'liq holda 
konkordatsiya koeffitsiyenti 
0
(o‘zaro moslik mavjud emas) va 

(to‘liq hamfikrlilik) oralig‘ida bo‘lishi mumkin.
6.1 
- misol. Konkida figurali uchuvchi n = nafar sportchining 
chiqishlarini m = 5 nafar ekspertlar - hakamlar baholagan (5.1 - 
jadvalga qarang) bo‘lsin.
5.1-jadval
Konkordatsiya koeffitsiyentini hisoblashga misol
Ekspert t/r.
Ekspert obyektining (sportchining) t/r.
1
2
3
4
5
6
n=7
1
4
3
2
6
1
5
7
2
6
3
2
5
1
4
7
3
4
2
1
6
3
5
7
4
4
3
2
5
1
6
7
m = 5
3
4
2
6
1
5
7
Har bir sportchi olgan 
ranglar yig‘indisi
21
15
9
28
7
25
35
Ranglar yig‘ indisi 
o ‘rtacha arifmetik 
qiymatidan o g ‘ishi
1
- 5
11
8
-13
5
15
OgMshlar kvadratlari
1
25
121
64
169
25
225
100



Iar bir sportchi olgan ranglar yig'indisining o‘rtacha arifmetik 
qiymatini quyidagi ikki usul bilan aniqlanishi mumkin:
a) yuqorida keltirilgan (5.2) - formuladan foydalanib, ya’ni
+ n 
c 1 + 7 
A
------ = 5 ------- = 20,

2
b) 5.1-jadvaldagi haqiqiy ranglar yig‘indisi asosida, ya’ni
21 + 15 + 9 + 28 + 7 + 25 + 35 
140
= 2 0 .
n
Har ikkala usul bilan natijalaming o ‘zaro mos tushishi jadvalni 
to‘ldirishda xatolikka yo‘l qo‘yilmaganligini ko‘rsatadi.
Qaralayotgan misolda ranglar yig‘indisi o'rtacha arifmetik 
qiymatidan og‘ishlarining kvadratlari yig‘indisi:
S =  1 + 25 + 121 + 64 + 169 + 25 + 225 = 630 
va konkordatsiya koeffitsiyenti
y _
ITS 

12-630 
/m2(«3- « )
2 5 -(3 4 3 -7 )
Konkordatsiya koeffitsiyentining statistik ishonchliligi x

(hi kvadrat deb o‘qiladi) - mezon deb ataladigan qiymatdan
xuddi tanlanma korrelatsiya koeffitsiyentini noldan farqliligi 
to‘g‘risidagi statistik gipotezani tekshirilganidek, foydalanib 
baholanadi.
X
2
ning olingan qiymatini jadval qiymati bilan solishtirilib
bizning misolimizda, topilgan konkordatsiya koeffitsiyenti 
noldan sezilarli farq qilishini aniqlash mumkin.
Amaliyotda, ko‘pchilik hollarda, ekspertning malakasi 
ko‘rsatkichi 
sifatida uning baholarini 
ekspertlar 
guruhi 
baholarining o'rtacha arifmetik qiymatidan og'ishi xizmat qiladi. 
Ekspertning nuqtayi nazari ekspertlar jamoasi fikriga qanchalik 
yaqin bo‘Isa, ushbu ekspertni shunchalik yuqori malakali 
deb hisoblash qabul qilingan. Biroq, har doim ham shunday

Download 4,09 Mb.
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   110




Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish