38
6-MAVZU: VIDEOMA’RUZALARNI
TASVIRGA OLISH TASNIFI
Maxsus studiyalarda tasvirga olinayotgan videoma’ruza-
larda ma’ruzachi o‘quv mashg‘ulot ssenariysini ishlab
chiqishi jarayonida taqdimot slaydlaridan foydalanadi. Tas-
virga olinayotgan bu turdagi ma’ruzalarda o‘qituvchi video-
materialni yaratish maydonchasida o‘tirgan yoki tik turgan
holatda mashg‘ulotni boshqarishi mumkin bo‘ladi.
14
Shuning
uchun, bunday videoma’ruza turlarini 3 xil tasniflarga ajratish
mumkin:
1)
Ma’ruzachining o‘quv materiali tuzilish tasnifi;
2)
Videoma’ruza tasnifi, ya’ni slaydlar ketma-ketligi;
3) Tasvirga olish ishida ma’ruzachining xulq-atvor
xususiyati.
Studiyaning asosiy funksiyalari bu tasvirga olinayotgan
videoma’ruzani tahrirlash, ovoz yozish jarayoni, video-
ma’ruzalarni saqlash, ma’ruzachining
ovozini yozib olinishi
kabilardir. Tasvirga olish maydonchasida asosiy element −
bu kamera hisoblanib, bu videoma’ruza axborotning sifatli
tasvirga olinishini ifodalaydi. Shu bilan birga, videodarslarni
tayyorlanishi jihatidan tasvir olish maydonchasida o‘qituvchi
uchun tasvirga olishning
dastlabki bosqichlari, ya’ni, kamera
qarshisida o‘zini tutishi kabi amaliy bosqichlari qiyinchilik
14
Использование видео в дистанционном обучении Для
преподавателей и учителей. Издание второе Борис Иванович Крук,
Ольга Борисовна Журавлева, 2017
39
tug‘diradi.
Birinchi navbatda, o‘qituvchilarga qulay sharoit
va imkoniyatlarni yaratib berish muhim vazifa hisoblana-
di. Ushbu bosqichda o‘qituvchi tomonidan qulay imkoni-
yatdan foydalanish mobaynida o‘quv mashg‘ulotni tasvirga
olinishini tashkillashtirishda asosiy urg‘u
15
–
bu tasvirga
olish maydonining bezatish qismiga e’tibor qaratilishi tavsiya
etiladi:
1. Oq yoki neytral qattiq fondan foydalanish maqsadga
muvofiqdir. Bu diqqatni jamlashga boshqa obyektlarga
chalg‘imaslikka yordam beradi.
2. Tasvirga olish jarayonida yorug‘lik nuri o‘qituvchi,
yoki ma’ruzachining orqa tomonida bo‘lmasligi, yuqori qism
yorug‘lik nuri yorug‘ ekanligiga
ishonch hosil qilinishi va
tasvirga olish maydonchasida o‘qituvchi tomonidan ish stoli-
dan foydalanish holatlari mavjud bo‘lsa, u holda stol yorug‘lik
chirog‘idan foydalanishi tavsiya etiladi.
3. Onlayn video ma’ruzani tasvirga olinishida o‘qituvchi
o‘zini ko‘p holatlarda urintirmasligi maqsadida qulay tasvirga
olish maydonchasini tanlashi lozim bo‘ladi.
4. Muayyan tasvirga olish maydonchasini
(agar xona
bo‘lsa) havosi almashtirilib turiladi. Bu ma’ruzachini
diqqatini jamlashga yordam beradi.
5. Kamera qarshisida o‘quv – materialni bilim oluvchiga
yetkazilishida bir necha daqiqa tanaffus
qilib olishi tavsiya
qilinadi.
