51
9-MAVZU: VIDEOMA’RUZADA PEDAGOGIK
TALAB VA TAVSIYALAR
Ta’lim tizimi jarayonlarida masofaviy ta’lim muhitida
videodars, videoma’ruzalarni tayyorlashda o‘qituvchi,
pedagoglar oldiga bir qancha talablar qo‘yiladi. An’anaviy
ta’lim jarayonida bo‘lganidek, masofaviy ta’lim muhitida
videoma’ruzani tasvirga olishga ham avvaldan tayyorgar-
lik ko‘rish tavsiya etiladi. Bunda albatta o‘qituvchilarni ikki
jamoaga, o‘qituvchilardan tashkil topgan xodimlarni nazarda
tutgan holda, videoma’ruzalarni yaratish,
tasvirga olish
jarayonlarini faollashtirishga qaratilgan bir nechta talab va
tavsiyalar taqdim qilinadi.
O‘qituvchilar uchun tavsiya qilinadi:
1) O‘quv ma’ruzalar sodda, tushunarli, adabiy tilda o‘tkazi-
lishi, ilmiy uslubda yozilgan murakkab matnlar, taqdimotning
ommabop
uslubiyatlariga moslashtirish;
2) Murakkab iboralar va atamalardan foydalanmaslik,
ular o‘rnida mos talqinini qo‘llash maqsadga muvofiqdir;
3) Qiyin hisoblangan uzun jumlalarni qo‘llamaslik, og‘za-
ki nutqda murakkab ergash gapli iboralardan saqlanish maq-
sadga muvofiqdir. Videokamera qarshisida tasvirga olish
vaqtida o‘quvchiga yetkazilishida murakkab hisoblanadi. Shu
maqsadda barcha murakkab jumlalar o‘quvchi
tushunish
uchun qulay bo‘lishi;
4) Agar, videoma’ruzada misollar mavjud bo‘lsa, video-
ma’ruza vaqtida tasavvur qilishi qiyin bo‘lgan o‘quvchilarga
faqatgina qisqagina roliklar orqali taqdim qilish;
52
5) Tasvirga olish maydonida o‘qituvchi o‘zini yaxshi va
qulay his qilishi lozim. Videoma’ruzani suratga olish vaqtida
ilk bor qatnashayotgan o‘qituvchi
uchun kamera qarshisida
operator bilan hamkorlikda mashq qilish maqsadida ixtiyo-
riy qisqa daqiqalik tasvirga olish ishini amalga oshirishi va
tasvirga olishdagi ish jarayonlariga moslashishga harakat
qilishi;
6) Videoma’ruza vaqtida tinglovchilar bilan muloqot
qilish, jumladan, muayyan mavzuga oid bo‘lmagan iboralar
orqali munosabat o‘rnatish, ya’ni,
salomlashish, xayrlashish va
ushbu videoma’ruzada aynan ma’ruza mavzusini tanishtirib
chiqish imkoni mavjudligi;
Pedagogik jarayonlarda o‘qituvchi qaysi yoshda bo‘lishidan
qat’iy nazar, doim o‘z ustida ishlashi malaka oshirishi, mehnat
faoliyati samaradorligiga erishishda barcha
imkoniyatlar
yaratilishi tavsiya etiladi. Tasvirga olish jarayoni asosiy muhim
3 ta bosqichda amalga oshiriladi:
