~ 7 ~
Insoniyat taraqqiyotining barcha davrlarida ijodiy mehnat
bashariyatni olg`a harakatlantiruvchi asosiy omil bo`lib kelgan.
Shunday ekan, yosh avlodni ijodiy mehnatga o`rgatish, uni o`z
zamonasining eng ilg`or bilimlari bilan qurollantirish barcha davrlarda
hamma xalqlar uchun eng dolzarb vazifa hisoblangan.
Texnik ijodkorlik va dizaynni tashkil qilishda ikki o`zaro bog`liq
vazifani e’tiborga olish lozim. Ularning birinchisi, ta’lim oluvchilarga
ijodkorlik faoliyatida mustaqil fikrlashni rivojlantirish, bilimlarni
egallashdagi intiluvchanligi, ilmiy dunyoqarashni shakllantirish;
ikkinchisi, o`zlashtirilgan bilimlarni ta’limda va amaliy faoliyatda
mustaqil qo`llay olishga o`rgatish bilan belgilanadi.
Texnik ijodkorlik ta’lim oluvchilar egallayotgan bilimlarining
mustahkamligi va mukammalligini ta’minlash, ularda faol va mustaqil
fikrlovchi shaxs xislatlarini shakllantirish, aqliy qobiliyatlarini
rivojlantirishga xizmat qiluvchi faoliyat turi hisoblanadi. Bu holat,
ayniqsa bo`lajak mehnat ta’limi o`qituvchilarining fan asoslarini
o`zlashtirishida, keyinchalik bu jarayonga bevosita rahbarlikni amalga
oshirishda ijodiy ishlar shakllarini ishlab chiqishida muhim ahamiyat
kasb etadi.
Ijodkorlikka bo`lgan ehtiyoj psixofiziologik jihatdan qaralganda,
o`z rivojlanishida bir nechta bosqichlarda amalga oshadi. Bulardan
birinchisi havas - ehtiyojning eng sodda shakli bo`lib, inson tomonidan
ongli boshqariladi. Ikkinchi, nisbatan yuqoriroq rivojlanish bosqichi
bo`lgan xohish ham inson tomonidan ongli boshqarilib, u shaxsning
ma’lum buyum yoki hodisaga nisbatan munosabatlari majmuasini
ifodalaydi. Uchinchi, eng murakkab bosqich bo`lgan qiziqish xohish va
u bilan bog`liq bo`lgan tushunchalar asosida yuzaga keladi. Qiziqish
hayotdagi tashqi ta’sirlar, shaxs faoliyati hamda ta’lim-tarbiya jarayoni
ta’sirida shakllanib boradi. Bu holatlar psixologik omillar - diqqat,
idrok, tushuncha, xotira, fikrlash, sezgi va iroda xislatlariga sezilarli
ta’sir ko`rsatib, shaxsning shakllanishida alohida muhim ahamiyat kasb
etadi.
