|
Translation forum – 2022 форум переводоведов– 2022 tarjimashunoslar forumiBog'liq 1 Akmal SAIDOV 7-17TRANSLATION FORUM – 2022
ФОРУМ ПЕРЕВОДОВЕДОВ– 2022
TARJIMASHUNOSLAR FORUMI
– 2022
VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 28
ISSN 2181-1784
SJIF 2022: 5.947 | ASI Factor = 1.7
10
w
www.oriens.uz
December
2022
ijodining rang-barang janrlarigacha bo‘lgan barcha asarlar jamlanmasi –
bu jahon adabiyotidir.
Ushbu talqinning muammoli jihati ham bor. Tadqiqot mavzusining bu
qadar chek-chegarasiz ekani, o‘z navbatida, uni o‘rganish uchun muayyan
tadqiqotchining
intellektual
salohiyati
va
imkoniyati
(vakolati)
yetishmasligiga olib kelishi tayin[3].
Shu bilan birga, nemis adabiyotining ulug‘ namoyandalaridan biri,
Nobel mukofoti sohibi Hermann Hesse ta’kidlaganidek, “Jahon adabiyoti-
ning muhtasham galereyasi har bir odamning nigohi qarshisida ochiq va
hech kim uning boyligidan cho‘chimasligi kerak, chunki bu o‘rinda
miqdorning ahamiyati yo‘q”[4,5].
Ikkinchi talqin: jahon adabiyoti – barcha millatlarning adabiy-badiiy
boyliklaridan tanlab-saralab olingan va jahon adabiyoti durdonalari
sifatida e’tirof etilgan kam sonli, ayni chog‘da, yuksak badiiy saviyali
asarlar turkumidan iborat. Misol uchun, 1967-1977 yillarda, ya’ni sobiq
ittifoq zamonida Moskvadagi «Художественная литература» nashriyoti
200 jilddan iborat «Jahon adabiyoti kutubxonasi» («Библиотека
всемирной литературы») turkumini chop etgan. Keyingi yillarda
O‘zbekistonda “Yangi asr avlodi” nashriyoti milliy adabiyot nodir namu-
nalaridan 50 ta va jahon adabiyoti durdonalaridan 50 ta kitobni nashrdan
chiqardi. Shuningdek, 2015 yildan boshlab O‘zbekistonda “Jahon
adabiyoti durdonalari” turkumidagi kitoblarni nashr ettirishga kirishildi [5,
612].
Ayni chog‘da, jahon adabiyoti tushunchasining bu talqini ko‘proq ro-
mantiklar ruhiyatiga yaqin bo‘lib, bir tomondan, ushbu turkumga kiritish
mumkin bo‘lgan asarlarni saralash jarayoni o‘ta mushkul, ikkinchi
tomondan, ularni tanlash mezonlari juda o‘zgaruvchandir. Ushbu masalani
alohida o‘rgangan Diter Lamping va Frank Sipfel ta’biri bilan aytganda,
bunday yondashuv anchayin noxolis va bahsli baholar uchun ham yo‘l
ochishi mumkin[6, 9].
Uchinchi talqin: jahon adabiyoti tushunchasi sivilizatsiyalar taraqqi-
yotining muayyan bosqichidagina yuzaga keladigan jarayondir. Bu ja-
rayon, Gyote ta’kidlaganidek, adabiyotlarning bir-biriga ta’sir ko‘rsatishi
va o‘zaro boyishi uchun xizmat qiladi[7, 787].
|
| |
