Mahsulot
|
Qog‘oz paket
|
Namuna og‘irligi, g
|
Asbobning pastki plitasidagi qizdirish harorati, °S
|
Quritish davomiyligi, minut
| |
Sut
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
1
|
160
|
7
| |
Tvorog, tvorogli massa, atsidofil pastasi
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
150-152
|
5
| |
Presslash
dan keyingi pishloq
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
160-162
|
6
| |
YAshil pishloq
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
150-155
|
7
| |
Eritilgan pishloq
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
160-162
|
8
| |
Qandli quyultirilgan qaymoq, sterillangan quyultirilgan sut
|
Pergamentga joylashtirilgan ikki qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
160-162
|
5
| |
Qandli quyultirilgan sut
|
Pergamentga joylashtirilgan bir qavatli qog‘ozli paket
|
5
|
160-162
|
5
| |
Quritilgan sut
|
Pergamentsiz bir qavatli qog‘ozli paket
|
4
|
140-142
|
2
| |
Quritilgan yogsizlantirilgan sut
|
Pergamentsiz bir qavatli qog‘ozli paket
|
4
|
140-142
|
3
| |
Quruq qaymoq
|
Pergamentsiz ikki qavatli qog‘ozli paket
|
4
|
140-142
|
3
|
2-laboratoriya ishi. Sut achitqisining sut tarkibi, tuzilishiga tasiri (6 soat)
Parhezbop sut-achitqi ichimliklari ishlab chiqarish uchun sof va yog‘sizlantirilgan sigir suti, qaymoq, ardob, quyultirilgan, sterillab quyultirilgan va quruq sut ishlatiladi. Sigir sutidan tashqari biya, echki, tuya, ko‘tos va boshqa hayvonlarning sutlari ham ishlatiladi. Ba’zi bir sut-achitqi mahsulotlari shakar, jem, meva-rezavor-sharbatlari, koritsa va boshqalar qo‘shib tayyorlanadi.
Sut - achitqi ichimliklariga quyidagilar kiradi: Qatik, kefir, atsidofilin, shu bilan birga milliy ichimliklar ayron, qimiz, matsoni va boshqa. Sut - achitqi ichimliklari yog‘liligi turlicha bo‘lgan sut va yogsizlantirilgan sutga meva va rezavor mevali to‘ldirgichlar, shakar (yoki shakarsiz) va boshqa aromat moddalar qo‘shib sut achitqi bakteriyalarning toza kulturasi bilan ivitib va keyinchalik suyuq yoki yarim suyuq konsistensiyaga ega bo‘lishi uchun hosil bo‘lgan oqsil quyqasini aralashtirib tayyorlanadi. Bunda ishlatiladigan sut achitqi bakteriyasidan tayyorlangan zakvaska ichimlikning ta’m va konsistensiyasini yaxshilaydi.
Parhezbop sut - achitqi mahsulotlar smetanasimon konsistensiyaga esa bo‘lib, juda mazali ta’m va hidga ega. Ularning shifobaxshlik va parhezboplik xususiyatlari qadim zamonlardan ma’lum. Ulug‘ rus fiziologi I.I.Mechnikov yogurtdan sut-achitqi tayoqchasini ajratib oladi va uni bolgar tayoqchasi deb ataydi. Bu bolgar tayoqchasi sut qandini sut kislotasigacha parchalaydi. Sut - achitqi mahsulotlari muntazam ravishda iste’mol qilinsa, oshqozon-ichakdagi kasallikka olib keluvchi bakteriyalarni yo‘qotadi.
Parhezbop sut-achitqi ichimliklari ishlab chiqarishda sut-achitqi, sariyog‘li va xushbo‘y hid hosil qiluvchi steptokokklar kefir zamburug‘i, qimiz achitqisi, sut-achitqi tayoqchasi, bifidobakteriyalar ham qo‘llaniladi. Sut-achitqi mikrofloralari ajratib chiqargan fermentlar ta’sirida sut qandi bijg‘ib sut kislotasi ba’zan boshqa kislotalar, spirtlar, karbonat angidrid gazi, diatsetillar hosil qiladi. Sut-achitqi streptokokki nizin antibiotikini, sariyog‘lisi–diplokoksinni, xushbo‘y hid hosil qiluvchi streptokokk diplokoksinga yaqin antibiotikni, sut-achitqi tayoqchasi-laktoninni ajratib chiqaradi. Bunday antibiotiklar chirituvchi mikroorganizmlarga qarshi katta kuch bilan ta’sir qiladi.
Parhezbop sut-achitqi ichimliklari doimiy ravishda iste’mol qilishsa inson sog‘ligi yaxshilanadi. Parhezbop sut-achitqi mahsulotlari, xususan atsidofillisi, oshqozon-ichak kasalligiga qarshi davo hisoblanadi.
Parhezbop sut-achitqi ichimliklar mikroflorasi «S», «V6», «V12» vitaminlarni sintez qiladi. Bu vitaminlar qancha ko‘p saqlansa, shuncha ko‘p vitaminlar sintezlanadi. Parhezbop sut-achitqi ichimliklari faqatgina oshqozon-ichak traktini sog‘lomlashtirmasdan, balki u asab sistemasiga ham ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Parhezbop sut-achitqi ichimliklarining xilma-xil assortimentlari ishlab chiqariladi. Ular, asosan, bir-biridan kimyoviy tarkibi, bijg‘ish usuli, xom ashyoga mexanik va issiqlik ishlov berish usullari, ivitish harorati va bijg‘ish muddati bilan farq qiladi.
Bijg‘ish harakteriga qarab parhezbop sut-achitqi ichimliklarini shartli ikkiga bo‘ladilar. Bular:
Sut-achitqili bijg‘ish natijasida olingan ichimliklar Qatik, atsidofilli sut, yogurt va boshqalar.
Aralash sut-achitqili va spirtli (kefir, qimiz va boshqalar).
Hozirgi paytda sanoatda tarkibida yog‘ miqdori kam, lekin oqsil komponentlari, vitaminlar, to‘ldirgichlar bilan boyitilgan sut - achitqi ichimliklarining keng assortimentlari ishlab chiqarilmoqda. Bunday mahsulotlarning kimyoviy tarkibi va texnologik xususiyati quyidagi jadvallarda keltirilgan.
Jadval № 19
|
