qatronli (tolь ishlatilganda) yoki bitumli (pergamin va ruberoid ishlatilganda) mastika surtiladi.
Bug’dan himoyalovchi qatlamning asosi changdan tozalanishi va qorishma bilan tekislanishi
kerak.
Issiqlik izolyatsiyasi sifatida odatda plitkasimon materiallar (penokeralit, g’ovakli beton,
keramzitbeton, tsementli fibrolit) ishlatiladi. Ayrim hollarda sochiluvchan materiallar – keramzit,
shlak va pemzadan foydalaniladi. Bu materiallar quruq holatda ishlatiladi va atmosfera
yog’ingarchiliklari ta’sirida namlanmasligi uchun ular sirtida gidroizolyatsiya qatlami hosil
qilinadi. Hozirgi paytda yuk ko’tarish va issiqlik izolyatsiyasi vazifalarini bajaruvchi kompleks
tom panellaridan keng qo’llanilmoqda. Bu panellarni zavodda tayyorlash jarayonida ular sirtida
bir qavat o’rama materialdan gidroizolyatsiya hosil qilinadi; qolgan qatlamlar esa qurilish
maydonida yopishtiriladi.
SHisha tola yoki alyuminiy folьgasi qoplangan yonmaydigan mineral paxtadan ham
foydalanilmoqda. Bu materialning erish harorati 1000oS dan yuqori va bazalьtli mineral paxta
yong’inga 3 soatgacha bardosh bera oladi. Zavod sharoitida bir yoki ikki qatlamli qilib, gidrofob
tarkiblar shimdirilib tayyorlangan bunday issiqlik izolyatsiyasi turli iqlim sharoitlarida va barcha
turdagi binolarda qo’llanilishi mumkin.
O’rama materialli gidroizolyatsiya asosi tekis va bikir bo’lishi uchun plitkali yoki
sochiluvchan issiq saqlagich sirtida tekislovchi qatlam hosil qilinadi.
Tekislovchi qatlam
tsement-qumli qorishma, suyuq asfalьtbeton yoki tekis yig’ma temir-beton plitalardan hosil
qilinadi.
Markasi kamida 50 bo’lgan tsement-qumli tekislovchi qatlamning qalinligi plitkali issiq
saqlagichda 15...20mm, sochiluvchan issiq saqlagichda esa 25...30mm ni tashkil etadi. TSement-
qumli tekislovchi qatlam shablon yordamida rejalovchi reykalar bo’ylab, kengligi 2m gacha
bo’lgan polosalarga bo’lib hosil qilinadi. Tom nishabligi 15% gacha bo’lgan polosalar tom
cho’qqisiga parallel, 15% dan ortiq bo’lganda tom cho’qqisiga perpendikulyar qilib hosil
qilinadi. Dastlab toq polosalar hosil qilinadi; qorishma ma’lum mustahkamlikni olgach
rejalovchi reykalar olib tashlanadi va juft polosalarga qorishma to’shaladi. Yendova va suv
ayirg’ichlarda nishablik kamida 1% bo’lishi va ichki suv oqizish quvurlari atrofida nishabligi
kamida 5% bo’lgan botiqliklar hosil qilinishi kerak. TSement-qumli tekislovchi qatlamni hosil
qilishda har 6m da harorat choklari qoldiriladi.
Tekislovchi qatlam sirtiga sovuq gruntovka surtib chiqiladi. Bu ishni qorishmaning
ushlashish jarayoni davom etayotgan paytda bajarish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Gruntovkani bo’yoq sochuvchi qurilma yordamida sochiladi; gruntovka sarfi 0,5...0,7 kg/m2 ni
tashkil etadi.
Asfalьtli tekislovchi qatlam 15...20mm. qalinlikda hosil qilinadi. Tom ishlarini kuz-qish
sharoitida bajarilganda va ishlarni jadallashtirish zarur bo’lgan hollarda asfalьtli tekislovchi
qatlam hosil qilinadi. Deformatsiyalanishdan himoyalash maqsadida tekislovchi qatlam tomoni
4m bo’lgan kvadratlarga bo’linadi va kengligi 10mm bo’lgan harorat-cho’kish choklari hosil
qilinadi. Bu choklar bitumli mastika bilan to’ldiriladi va ustiga kengligi 100mm bo’lgan o’rama
material yopishtiriladi.
Tekislovchi qatlam sifatida ishlatiladigan yig’ma temir-beton plitalar (betonli va
asfalьtbetonli) uchun beton sinfi kamida 12,5 bo’lishi kerak. Bunday plitalar odatda tom ishlarini
qish sharoitida bajarilganda qo’llaniladi. Plitalar gidrofob zola yoki elangan shlak qatlami ustiga
to’shaladi. Plitalar choklariga qaynoq bitum yoki qaynoq mastika quyiladi. Yendova va suv
ayirg’ichlar yengil beton yoki asfalьt bilan tekislanadi. Birikish joylari beton qorishmasi bilan
monolitlanadi yoki tsement qorishmasi bilan suvaladi. So’ngra butun tom yuzasiga sovuq
gruntovka purkab chiqiladi. O’rama materiallarni gruntovka qurigandan so’ng (taxminan 10
soatdan keyin) yopishtirish mumkin.
